Nu nog blijven toezichthouders van (niet-commerciële) verenigingen en stichtingen goeddeels buiten schot bij een faillissement. Dat gaat veranderen als de nieuwe Wet bestuur en toezicht rechtspersonen werkelijkheid wordt.
Op dit moment valt er vooral schade te verhalen op bestuurders van commerciële rechtspersonen (NV’s en BV’s) en verenigingen en stichtingen. Toezichthouders op deze partijen kunnen ook aansprakelijk worden gesteld op grond van onbehoorlijk toezicht. Maar bij commerciële stichtingen of verenigingen geldt dit alleen als er sprake is van een faillissement. Is er geen sprake van een faillissement dan ontspringen toezichthouders van commerciële stichtingen en verenigingen de dans. Voor vervolging van toezichthouders van niet commerciële stichtingen en verenigingen op grond van onbehoorlijk toezicht ontbreekt op dit moment nog iedere rechtsgrondslag.
Dezelfde aansprakelijkheidsnormen
Dat laatste gaat, als het aan de wetgever ligt, veranderen. De Wet bestuur en toezicht, die zich nu in de ontwerpfase bevindt, moet er straks voor gaan zorgen dat bestuurders en toezichthouders van alle rechtspersonen met dezelfde aansprakelijkheidsnormen te maken krijgen. Daarbij geldt als leidraad dat je als bestuurder of toezichthouder geacht wordt te doen wat in het belang is van de organisatie. Van toezichthouders wordt bovendien extra verantwoordelijkheid verondersteld als er sprake is van specifieke belangen, bijvoorbeeld voor de samenleving.
Toezichthouders kunnen in de nieuwe wet onverkort aansprakelijk worden gesteld voor alle schade als gevolg van onbehoorlijk toezicht op het bestuur en de algemene gang van zaken, dus ook als er geen sprake is van faillissement. Bovendien geldt die aansprakelijkheid als het aan de wetgever ligt straks ook voor alle stichtingen en verenigingen, dus ook de niet-commerciële. Tot nu waren functionarissen hiervan gevrijwaard omdat ze hun taak niet beroepsmatig uitvoeren, maar in de toekomst kun je dus ook als amateurbestuurder aansprakelijk worden gesteld voor een faillissementstekort.
Risico’s
Indien de wet in de huidige opzet werkelijkheid wordt, neemt het risico waaraan bestuurders en toezichthouders zich blootstellen aanzienlijk toe, met name bij niet-commerciële stichtingen en verenigingen. Hoewel nog niet duidelijk is hoe de rechter de nieuwe aansprakelijkheidsnormen zal interpreteren, is het met name voor stichtingen en verenigingen van belang om te bepalen hoe men deze risico’s kan afdekken.
CHUBB is partner van Findinet
Meer nieuws over CHUBB
