Volgens het NOS-journaal gisteren gaat de regering met plannen komen voor een verplichte basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Advies: neem de motivatie daarvoor met een flinke korrel zout.
Wanneer er vanuit de politiek een ingrijpende hervorming wordt geïnitieerd, is de communicatie daarover naar burgers, bedrijven en andere belanghebbenden minstens zo belangrijk als de hervorming zelf. Een mooi voorbeeld daarvan is het zogenaamde uitlekken van het plan om te komen tot een verplichte basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden, dus mensen in vaste dienst en mensen actief als zelfstandige.
Al voordat er een concreet voorstel ligt (volgende week zou pas het eerste overleg erover gaan plaatsvinden), draait de communicatiemachine (in jargon heet dit ‘spinnen’) op volle toeren. Neem in de eerste plaats het tijdstip van het ‘uitlekken’: precies een dag voordat de Commissie-Borstlap met het eindrapport komt over het functioneren van de arbeidsmarkt in Nederland. Het was al bekend dat deze commissie uiterst kritisch is op hoe de arbeidsmarkt op dit moment werkt. Om te voorkomen dat deze kritiek afstraalt op de regering en de coalitiepartijen, wordt de vlucht naar voren genomen.
Dan de reden die (volgens de NOS) wordt opgegeven voor het plan: teveel zzp-ers lopen onverzekerd rond en dat is voor deze groep een te groot financieel risico. Dit komt uiteraard empathisch over maar verhult het zicht op de werkelijke redenen. De belangrijkste is dat de collectieve regelingen die werkgevers nu voor hun medewerkers afsluiten met verzekeraars of het UWV te duur dreigen te worden. Niet alleen omdat er eigenlijk te weinig mensen aan meedoen om de WGA/WIA in de lucht te houden, maar ook vanwege de lage rente die ervoor zorgt dat er meer voorzieningen voor de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen moeten worden aangehouden. Om te voorkomen dat de premies teveel stijgen moet de verzekerde populatie worden uitgebreid. En wat is er dan makkelijker om de ruim 1 miljoen zzp-ers in de kraag te grijpen.
Volgens de NOS zou de regering voor de zomer met een uitwerking komen. Dit is in mijn ogen nogal optimistisch, omdat je op een fatsoenlijke manier moet omgaan met het bestaande hybride stelsel van de WGA/WIA-verzekering en de bestaande AOV-verzekeringen voor ondernemers. Dat wordt een hele kluif, want hoe ga je om met bestaande rechten en lopende uitkeringen. De regering weet dit natuurlijk wel, maar zegt dit niet hardop. Het is daarom waarschijnlijk dat Minister Koolmees van Sociale Zaken dit voorjaar gaat zeggen dat voor de welbekende ‘stap-voor-stap-methode’ wordt gekozen. Om te beginnen met een verplichte basisverzekering voor zzp-ers die op dit moment nog geen arbeidsongeschiktheidsvoorziening hebben. Op dit moment is de Stichting van de Arbeid bezig met een voorstel. Een meer ingrijpende herziening wordt dan overgedragen aan een volgende regering.
