In het Jaarverslag 2022 komen de meest in het oog springende trends en ontwikkelingen uit de Kifid-praktijk aan bod in een aantal praktijkverhalen.
Een van die ontwikkelingen zijn de klachtzaken over registraties in interne en externe waarschuwingsregisters. Financiële dienstverleners doen dat bijvoorbeeld als zij geldezelpraktijken constateren of valsheid in geschrifte. Kifid deed een principiële uitspraak over de duur van deze frauderegistraties. Het valt op dat financiële dienstverleners de maximale registratieduur van acht jaar steeds vaker als standaard beschouwen. De Geschillencommissie heeft geoordeeld dat financiële dienstverleners bij registratie in waarschuwingsregisters de teller voortaan op nul moeten zetten en vanaf daar gemotiveerd een of meer jaren kunnen toevoegen.
Kifid zag verder de nodige klachten van consumenten over de manier waarop banken het wettelijk verplichte klantenonderzoek uitvoeren. Banken moeten dit doen vanwege de antitwitwaswet (Wwft). Tegelijkertijd geldt ook de Algemene Verordening Gegevensverwerking (AVG) om consumenten te beschermen. De Commissie van Beroep heeft begin 2023 een streep gezet door de uitspraak van de Geschillencommissie. Financiële dienstverleners mogen voor het verplichte klantenonderzoek een onbewerkte kopie van een identiteitsbewijs opvragen en zijn verplicht om de gegevens verkregen voor het klantenonderzoek onbewerkt te bewaren.
In de kwestie rondom variabele rente op doorlopende kredieten deden zich eveneens nieuwe vraagstukken voor. Zoals de vraag of de kredietverstrekker in de berekening van de compensatie ook het zogenoemde rente-over-rente effect moet meenemen. De Commissie van Beroep heeft hierover bevestigend geoordeeld en de Geschillencommissie wil deze lijn voortaan volgen.
Uit de klachtenpraktijk van 2022 volgen enkele tips voor consumenten:
• Een kredietregistratie is vaak terecht. Persoonlijke omstandigheden kunnen maken dat na verloop van tijd een nieuwe belangenafweging leidt tot een andere uitkomst. Heeft u te maken met een negatieve kredietregistratie? Lees hier wat u kunt doen.
• Doet u een beroep op uw rechtsbijstandverzekering en bent u het niet eens over de aanpak van uw zaak? U heeft dan recht op een second opinion zoals hier te vinden onder het kopje ‘Geschillenregeling in uw voorwaarden’.
• Laat u niet gebruiken als geldezel door uw bankrekening ter beschikking te stellen aan oplichters. Doet u dit wel, dan mag de bank uw gegevens opnemen in het externe frauderegister. Hierdoor kunt u soms tot acht jaar lang geen hypotheek of krediet meer krijgen.
• Maak met uw financiële adviseur heldere afspraken over wat u kunt verwachten van advies en het nakomen van de zorgplicht. Zo kunt u vragen naar een dienstverleningsdocument waarin de afspraken worden vastgelegd.
• Belegt u execution only (‘zelf doen’)? Dan heeft u een grote eigen verantwoordelijkheid als het gaat over kennis van de financiële instrumenten waarin u belegt en de ontwikkelingen vanwege uw beleggingen. Gebruik de kennis- en ervaringstoets om voor u zelf te bepalen of u relevante kennis- en ervaring heeft om execution only te beleggen, of niet.
• Zorg dat u als belegger weet wat er van u verwacht wordt als er een dekkingstekort is, zogenoemde de tekortenprocedure (‘margin call’). Over de gevolgen van een dekkingstekort vindt u hier meer informatie.
• Wees u bewust van het risico dat u loopt bij het investeren in crowdfunding. Een bedrijf waarin u op deze manier investeert, kan failliet gaan en daarmee kunt u de hele investering verliezen.
Tot slot heef het Kifid een aantal tips voor financiële dienstverleners:
De praktijk en uitspraken van Kifid leiden tot de volgende tips voor financiële dienstverleners:
• Het wettelijke klantonderzoek (Wwft) geeft een ruime bevoegdheid om informatie van uw klant op te vragen, maar die bevoegdheid is niet onbegrensd. Zorg dat het redelijk en proportioneel is.
• Zorg voor transparante en begrijpelijke voorwaarden; zijn de voorwaarden voor meerderlei uitleg vatbaar dan zal de voor de consument meest gunstige uitleg worden gevolgd.
• Voor hypotheekverstrekkers: u mag van een erfpachter die overstapt van voortdurende naar eeuwigdurende erfpacht een nieuwe hypotheekakte verlangen; het is onredelijk de kosten daarvan bij de consument neer te leggen.
• Voor uitvoerders van een rechtsbijstandverzekering: vergeet niet uw klant te wijzen op de geschillenregeling wanneer u besluit een zaak van uw klant niet voort te zetten.
• Voor de financieel adviseur: maak tijdens adviesgesprekken verslagen en laat die accorderen door de klant. Bij een klacht moet de adviseur feitelijk kunnen aantonen dat aan de zorgplicht is voldaan en hoe het advies tot stand is gekomen.
• U verleent beleggingsdiensten op basis van execution only? U bent niet verplicht de belegger te adviseren of waarschuwen; u moet wel zorgen voor een correcte uitvoering van orders voor de klant, de integriteit van de markt bewaken en zorgdragen voor een integere bedrijfsvoering.
Bron Kifid
