Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft zoals elk jaar trends gepubliceerd voor het komende jaar. In het vandaag verschenen rapport Trendzicht 2024 voorziet de gedragstoezichthouder de belangrijke ontwikkelingen voor 2024. Aan deze ontwikkelingen zijn de risico’s, knelpunten en beheersmaatregelen gekoppeld voor de vier deelgebieden waarop de AFM toezicht houdt.
De eerste trend voor 2024 die de toezichthouder ontwaart, is de blijvende zorg over de financiële kwetsbaarheid van huishoudens. De inflatie en stijgende rente hebben namelijk een negatieve invloed op de economische groei en zorgen mogelijk voor een omslag op de arbeidsmarkt. Hoewel de overheid maatregelen neemt om de gevolgen hiervan te beperken, zo vervolgt de toezichthouder, blijft de zorg voor financieel kwetsbare huishoudens echter groot. Dit is volgens de AFM vooral van belang als de economische omstandigheden verder verslechteren of de overheidssteun wordt afgebouwd. In dat geval komen bijvoorbeeld de betaalbaarheid van financiële producten zoals hypotheken, leningen en verzekeringen in het geding. Om deze reden blijft deze ontwikkeling de aandacht van de toezichthouder vasthouden.
De tweede trend die de toezichthouder waarneemt is de verdergaande ontwikkeling van de gedigitaliseerde wereld. Dit zorgt ervoor dat informatieoverdracht en -verwerking steeds sneller gaat en de kapitaalmarkten in toenemende mate met elkaar zijn verbonden. Dit leidt naast gunstige ontwikkelingen – zoals meer efficiëntie en innovatie in dienstverlening en een toename van de diversiteit van het aanbod – echter ook tot nieuwe risico’s. Riskant vindt de toezichthouder bijvoorbeeld de toepassing van kunstmatige intelligente (AI) bij advies en distributie van financiële producten en diensten op het moment dat dit niet goed beheersbaar is.
De derde door de AFM gesignaleerde trend is verduurzaming. Dit gaat volgens de toezichthouder niet snel genoeg. Zo zijn de klimaatrisico’s niet goed ingeprijsd op de woningmarkt. Om deze reden groeit de maatschappelijke en politieke wens om financiële markten vaart te laten maken met de duurzaamheidstransitie. Als gevolg van klimaatverandering verwacht de AFM namelijk dat extreme weersomstandigheden, zoals hevige neerslag en lange periodes van droogte, zich vaker voordoen. Dit leidt tot een groeiende kans op overstromingen en aantasting van de fundering van woningen. Deze risico’s hebben potentieel grote financiële gevolgen voor woningkopers- en eigenaren in de vorm van mogelijke schadeposten en vermindering van woningwaarden, aldus de AFM.
De vierde trend voor 2024 is volgens de AFM de internationalisering van de financiële sector in Nederland en de toename van de financiële criminaliteit die dit mogelijk tot gevolg heeft. Deze laatste trend verduidelijkt de toezichthouder door te stellen dat de Nederlandse financiële markten aantrekkelijk zijn voor buitenlandse partijen. Gecombineerd met de tweede trend – toename digitalisering – constateert de AFM een toename van financiële dienstverlening over de landsgrenzen heen. Gevaren die dit zouden kunnen opleveren zijn volgens de AFM de mogelijke toetreding van malafide buitenlandse aanbieders – vooral als die risicovolle beleggingsproducten aan de man willen brengen –, een toename van marktmisbruik op kapitaalmarkten en het ontstaan van een ongelijk speelveld tussen binnenlandse en buitenlandse aanbieders van financiële producten en diensten. Deze risico’s kunnen volgens de AFM minder adequaat worden geadresseerd op nationaal niveau en vragen daarom om een internationale aanpak. Om die reden is veel nieuwe (Europese) regelgeving op komst, aldus de toezichthouder.
Bron: AFM
