Vier Nederlandse fabrikanten van fatbikes gaan de strijd aan met illegale elektrische fietsen op de weg. Dit nadat de Tweede Kamer minister Harbers van Infrastructuur heeft opgeroepen om voor 1 april te komen met een ‘aanvalsplan overlast fatbikes’.
Overlast van illegaal opgevoerde elektrische fietsen is niet nieuw. De klachten dateren al van begin 2023, toen voor snorfietsen en scooters een helm verplicht werd. Deze vervoermiddelen werden daardoor een stuk minder populair, en veel weggebruikers stapten over op een elektrische fiets.
Voor elektrische fietsen geldt geen helmplicht, omdat deze officieel ‘maar’ 25 kilometer per uur kunnen rijden. Eenmaal opgevoerd kunnen ze echter wel 45 km per uur of harder halen. Op het fietspad.
Brandbrief
In november stuurden gemeenten een brandbrief over de toenemende overlast van opgevoerde e-bikes, met name fatbikes. Een maand geleden nam de Tweede Kamer een motie aan waarin de minister werd opgeroepen om vóór 1 april met een plan van aanpak te komen.
Convenant
Vorige week kwamen dan de fabrikanten zelf in actie. Ze zeggen ook een bijdrage te willen leveren aan een veiliger fietspad. Brekr, Doppio, Knaap en Phatfour kondigen met een convenant “Veilige Fatbikes Nederland” een pakket maatregelen aan.
De fabrikanten spreken over “geïmporteerde fatbikes die massaal en eenvoudig worden opgevoerd door fietsendealers”. Deze voertuigen moeten van de weg af, vindt het samenwerkingsverband.
Boycot
Belangrijkste maatregel die de fabrikanten voorstellen is de boycot van verkooppunten van fietsen wanneer die zich niet houden aan de wettelijke regels. Niels Willems, directeur van Brekr: “De import door andere partijen van fatbikes die niet voldoen aan de bestaande wet- en regelgeving, moet stoppen. De illegale fatbikes worden opgevoerd en dit brengt veiligheids- en financiële risico’s met zich mee voor consumenten.”
Wat de fabrikanten echter niet vertellen, is dat óók fatbikes die keurig worden aangeschaft in de winkel, kunnen worden opgevoerd door de gebruiker zelf. De filmpjes die uitleggen hoe je dat moet doen, zijn met twee muisklikken op YouTube te vinden.
Voorlichting
Tweede speerpunt dat het samenwerkingsverband noemt is voorlichting aan de consument. Willems: “Consumenten zijn zich niet altijd bewust van de mogelijke gevolgen van het opvoeren van een fatbike. Ook al lijkt dit op het eerste gezicht relatief onschuldig, er kleven aanzienlijke risico’s aan.”
Wanneer een e-bike wordt opgevoerd, wordt deze feitelijk een motorvoertuig, waarvoor andere wettelijke eisen gelden zoals het dragen van een helm, het voeren van een kenteken en het hebben van een rijbewijs en aansprakelijkheidsverzekering. De risico’s zijn aanzienlijk, want de hogere snelheid door het opvoeren kan bij een ongeval leiden tot ernstiger letsel. Daarbij speelt ook dat de boetes, opgeteld, ver boven de 1000 euro kunnen uitkomen, of zelfs tot een strafblad leiden.
Rol overheid
Verder kijkt het platform van fabrikanten vooral naar de overheid: deze kan via handhaving zorgen dat dealers met illegale praktijken daadwerkelijk stoppen. Door controles van de Inspectie Leefomgeving en Transport en de douane kan de instroom van illegale fatbikes gestopt worden. Ook moet via wetgeving het voeren van opvoersetjes op een e-bike strafbaar gemaakt worden.
De maatregelen die de overheid kan nemen, moeten gelden voor alle elektrische fietsen en niet alleen voor fat bikes, vinden de fabrikanten. Een fatbike is een e-bike met dikke banden maar het is geen aparte categorie voor de wet. “Stel dat je enkel maatregelen neemt tegen fatbikes? Dan verplaatsen de problemen zich naar de e-bikes met dunne banden die nu ook al veel opgevoerd worden.” Het wachten is nu dus op minister Harbers.
