Het naleven van privacywetgeving en het verzamelen van voldoende informatie over de kredietruimte van individuele consumenten kunnen elkaar bijten. Dat stelt de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) op de site Banken.nl, nadat in relatief korte tijd zowel Nationale-Nederlanden als Santander door de AFM beboet zijn wegens overkreditering.
Afgelopen september kreeg Santander een boete van ruim €1,1 miljoen van toezichthouder AFM wegens te gulle kredietverlening. Vorige week kreeg Nationale-Nederlanden (NN) exact hetzelfde boetebedrag voor hetzelfde vergrijp. Daarnaast zijn er in de afgelopen twee jaar zeven waarschuwingen uitgedeeld.
Dat grote partijen niet in staat blijken om een juiste inschatting te maken van iemands inkomen en bijbehorende kredietruimte, ligt volgens de NVB mede aan de stringente privacywetgeving. Banken mogen niet alle informatie opvragen die ze zouden willen.
Twee spanningsvelden
De NVB ziet twee ‘interessante’ spanningsvelden bij het aanvragen van krediet. In de eerste plaats tussen de kredietaanvrager en de kredietverstrekker, waarbij de eerste vaak meer wil dan toegestaan. In de tweede plaats tussen het burgerlijke recht op privacy en de bancaire plicht om zo volledig mogelijk op de hoogte te zijn van iemands financiële situatie, teneinde goed af te kunnen wegen hoeveel iemand maximaal mag lenen volgens geldende normen. Het is met betrekking tot het tweede spanningsveld dat Nederlandse banken aan de bel trekken.
Tegenover het Financieele Dagblad zegt een vertegenwoordiger van de NVB dat verschillende banken signaleren dat er spanningen zijn rond de juiste uitleg van de Algemene Verordening Gegevensbescherming bij het goed verlenen van consumptief krediet. De AFM en de Autoriteit Persoonsgegevens zouden hierover nu met elkaar in gesprek zijn.
Een voorbeeld in het FD van een dossier waarin NN de wet overtrad ging over onvolledig meerekenen van de bijtelling over een leaseauto. NN verstrekte een lening op basis van bankafschriften en inkomensgegevens. De bank had door dat de persoon in kwestie een leaseauto reed, maar verzuimde volgens de AFM om door te vragen of de auto ook privé geleased werd. Bij private lease valt het netto besteedbare salaris lager uit en daarmee ook de kredietruimte.
Begin 2019 heeft de AFM Nederlandse kredietverstrekkers verzocht om de opgestelde leennormen te evalueren en indien nodig aan te passen. Voorjaar 2020 wordt hier meer informatie over verwacht. De NVB ziet er weinig heil in: “Mogelijk leidt het tot een strikter regime, waar consumenten noch banken beter van worden.”
