Veel werkgevers hebben onvoldoende zicht op de gevaarlijke stoffen die in hun bedrijf aanwezig zijn en gebruikt worden en de risico’s op ziekte en overlijden die deze met zich meebrengen. Daardoor kunnen werknemers gezondheidsproblemen krijgen, zoals longklachten of kanker. Beroepsziekten met een dodelijke afloop zijn in de meeste gevallen gerelateerd aan gevaarlijke stoffen. Dat schrijft de Nederlandse Arbeidsinspectie in haar jaarverslag 2021.
Gevaarlijke stoffen niet altijd makkelijk te herkennen
Soms komt een zaak aan het licht waar jarenlang sprake is geweest van werken met gevaarlijke stoffen terwijl niet iedereen die het had moeten weten, op de hoogte was. Zo werkte defensiepersoneel jarenlang met chroom-6-verf terwijl ze niet op de hoogte waren van de gezondheidsrisico’s die dat met zich meebracht. Er zijn echter veel meer stoffen die een risico vormen. De Nederlandse Arbeidsinspectie zegt in het jaarverslag dat maar liefst een op de zes mensen het risico loopt om ziek te worden doordat ze met gevaarlijke stoffen werken. Daarbij moet je onder andere denken aan stoffen als houtstof, dieselrook, lasrook, verfproducten, meelstof, harsen en oplosmiddelen. Zo’n drieduizend mensen per jaar overlijden door het werken met gevaarlijke stoffen.
Niet altijd hebben de belanghebbenden de juiste informatie over de stoffen waarmee ze werken. Ook komen de gevolgen van het werken met deze stoffen soms pas jaren later aan het licht. “Je krijgt er last van of gaat er pas dood aan als je al lang en breed met pensioen bent, tien tot dertig jaar later. Uit het zicht van een werkgever. En mensen hebben vaak op meerdere plekken gewerkt, terughalen wie waar met wat heeft gewerkt, is moeilijk”, zegt Stephan Segboer, projectleider Ontwikkelingen.
In Nederland zijn er zo’n 100.000 kleine en middelgrote bedrijven en 400 grote bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken. Het is voor de arbeidsinspectie niet te doen deze allemaal te controleren. Daarom kunnen bedrijven met behulp van een digitale zelfinspectietool zelf de stappen van een inspectie doorlopen en maatregelen treffen als dat nodig is. Als een werknemer twijfels heeft over de stoffen waarmee hij werkt, kan hij gebruikmaken van de Stoffencheck-app. Hiermee kan de werknemer zelf zien waar hij precies mee te maken heeft en hierover met de werkgever in gesprek gaan.
Minder arbeidsongevallen dan in 2019
Het aantal bij de inspectie gemelde ongevallen was in 2021 lager dan in 2020 en veel lager dan in 2019. In 2021 bedroeg het aantal meldingen van arbeidsongevallen 3.482. Dat is 5% minder dan in 2020 en 18% minder dan in 2019. Als oorzaak hiervoor wijst de inspectie naar de coronamaatregelen. Veel mensen werkten daarom thuis. Dit was zowel in 2020 als in 2021 het geval. Dat het aantal ongevallen in 2021 verder afnam, wijt de inspectie aan het feit dat de maatregelen in 2021 het hele jaar van kracht waren terwijl ze in 2020 pas in maart ingingen.
De grootste daling van het aantal ongevallen was te zien in de sectoren die door corona dicht gingen of waar veel thuisgewerkt werd, zoals de horeca, de overheid, cultuur, sport en recreatie en het onderwijs. Waar wel op locatie doorgewerkt werd, nam het aantal ongevallen ook af, maar veel minder sterk.
Bron: De Nederlandse Arbeidsinspectie, jaarverslag 2021
