30 pensioenfondsen moeten gaan korten in 2017. Dat blijkt uit de najaarsrapportage van De Nederlandsche Bank. Dit zou 200.000 gepensioneerden treffen. Staatssecretaris Klijnsma van Sociale zaken heeft in een reactie aangegeven dat zij begin januari beslist over het al dan niet verlengen van de hersteltermijn.
Aanleiding van de DNB-rapportage is de toezegging van Klijnsma om, na de vorige DNB-rapportage van eind mei, de Tweede Kamer dit najaar opnieuw te informeren over de financiële positie van de pensioenfondsen. De fondsen staat de laatste jaren onder druk als gevolg van de stijgende levensverwachting en een steeds lager wordende rente.
In de periode na het eerste kwartaal is de gemiddelde beleidsdekkingsgraad van de pensioenfondsen (de gemiddelde dekkingsgraad over 12 maanden) gedaald van 102% per einde eerste kwartaal naar 98% per einde van het derde kwartaal.
De ontwikkeling van de dekkingsgraad is het afgelopen half jaar beïnvloed door verschillende economische ontwikkelingen. De rente is gedaald. Zo is de 30-jaars rente inclusief UFR in die periode met 0,26%-punt gedaald. Enerzijds leidde dit tot een verhoging van de waarde van de verplichtingen van de pensioenfondsen, anderzijds leidde dit tot een positief rendement op beleggingen in vastrentende waarden, zoals staatsobligaties. Het gemiddelde rendement op beleggingen in zakelijke waarden, zoals aandelen, was in deze periode licht positief.
Kritische dekkingsgraad
Aan de hand van de cijfers over het derde kwartaal en op basis van het herstelplan 2016 heeft DNB een projectie gemaakt van de mogelijke kortingen bij de fondsen in 2017.
Voor deze analyse is een inschatting gemaakt van de ‘kritische dekkingsgraad’ (KDG) in 2017. Dat is de dekkingsgraad waaronder een fonds over moet gaan op korten van de pensioenen. De kritische dekkingsgraad verschilt per fonds en is afhankelijk van de financiële opzet, zoals het beleggingsbeleid, de rentetermijnstructuur, de hoogte van de premiebijdrage en de in het herstelplan opgenomen uitgangspunten. Voor de meeste fondsen ligt de kritische dekkingsgraad tussen de 80 en 90 procent.
De verwachte kortingen en de daarbij behorende kritische dekkingsgraad zijn per fonds berekend en gebaseerd op het beleid van het fonds uit het herstelplan 2016. Ten opzichte van de meirapportage hoeven 5 kortingsfondsen in 2017 niet meer te korten en zijn er 8 kortingsfondsen ‘bij gekomen’. Per saldo zijn er 3 fondsen méér die onder deze veronderstellingen een korting moeten doorvoeren dan in de meirapportage (van 27 naar 30). De 30 kortingsfondsen zijn overwegend fondsen met een relatief jonge populatie.
Hoeveel pensioendeelnemers met een korting te maken krijgen, hangt niet alleen sterk af van een daling of stijging van de rente, of van de zakelijke waarden, maar ook van het beleggings- en premiebeleid dat pensioenfondsen zelf voeren.
Verlenging hersteltermijn
Op verzoek van Staatssecretaris Klijnsma heeft DNB ook gekeken naar de gevolgen van de verlenging van de hersteltermijn met 1 of 2 jaar. In 2015 mochten pensioenfondsen maximaal een hersteltermijn hanteren van 12 jaar, in 2016 geldt een maximale termijn van 11 jaar.
Verlenging van de hersteltermijn naar 11 jaar heeft bij de gekozen uitgangspunten een zeer beperkt effect op het aantal deelnemers dat gekort moet worden in 2017. Bij een verlenging van de hersteltermijn naar 12 jaar is het verschil groter. Dit komt door enkele grote fondsen die bij een hersteltermijn van 11 jaar wel moeten korten en bij 12 jaar niet. Zelfs bij kleine veranderingen in de situatie kan dit beeld aan het eind van het jaar anders uitvallen.
Staatssecretaris klijnsma zegt in haar reactie nog geen besluit te hebben genomen of het verlengen van de hersteltermijn ook daadwerkelijk noodzakelijk en gewenst is. “Dit zal afhangen van de financiële ontwikkelingen en het beleid van de sociale partners en de fondsen. Ik vind het van belang eerst de dekkingsgraden van 31 december af te wachten, voordat een besluit kan worden genomen over het eventueel verlengen van de hersteltermijn. Half januari is daarover meer duidelijkheid. Op basis daarvan zal het kabinet een besluit nemen, dat pensioenfondsen kunnen meenemen in het opstellen van hun herstelplannen voor 2017.”
