De verkiezingsuitslag is bekend.
Met deze uitslag is een kabinet over rechts van VVD, CDA, D66, aangevuld met GroenLinks (totaal 85 zetels) of ChristenUnie al dan niet aangevuld met SGP (totaal 76/79 zetels) de voor de hand liggende keuze. Regeren over links is nog mogelijk maar wordt erg moeilijk, in de voorlopig prognose zijn dan SP, PvdA, Groen Links, D66, ChristenUnie en CDA nodig. Deze 6 partijen halen samen 80 zetels en de grootste twee partijen doen niet mee.
Bovenstaande uiteraard met de aanname dat (bijna) niemand met de PVV/Wilders wil regeren, en de SP niet met de VVD in een kabinet wil zitten. EY maakt de balans op richting de formatietijd. Wat betekenen deze twee scenario’s voor de besluitvorming op een aantal belangrijke belasting onderwerpen die invloed hebben op de hoogte van de belastingen voor burgers en ondernemers?
Hypotheekrenteaftrek
RECHTS De coalitie over rechts gaat waarschijnlijk niet verder aan de hypotheekrenteaftrek morrelen. Hoewel D66, ChristenUnie en GroenLinks hier volgens de stemwijzer wel open voor staan, dus het kan wel.
LINKS De SP, GroenLinks en D66 willen de hypotheekrenteaftrek verder inperken. Ook de ChristenUnie zit op deze lijn. Er zijn echter wel verschillen. De SP wil vooral de hypotheekrenteaftrek voor de hoogste inkomens afschaffen, GroenLinks wil er helemaal vanaf en D66 wil de hypotheekrenteaftrek fors verlagen om daarmee de belasting op werken te verlagen. De PvdA en het CDA willen volgens de Stemwijzer niets veranderen. Dit kan dus nog een serieus punt van onderhandeling worden tijdens de kabinetsformatie.
Verhuurderheffing
RECHTS In dit scenario is de kans groter dat de verhuurderheffing blijft wat het is. De VVD wil volgens het verkiezingsprogramma verhogen, de SGP wil er niets aan veranderen en D66 en CDA willen volgens het verkiezingsprogramma verlagen. Volgens de Stemwijzer hebben de laatste twee partijen echter geen mening op dit onderwerp, dus of zij het echt belangrijk vinden is de vraag. GroenLinks en ChristenUnie willen wel verlagen.
LINKS De verhuurderheffing gaat zeker aangepast worden. SP, GroenLinks, PvdA en ChristenUnie willen hier echt iets aan doen. D66 en het CDA hebben geen mening over dit onderwerp volgens de Stemwijzer.
Spaarbelasting
RECHTS De kans dat er wordt aangesloten bij een reëel rendement op de belasting over spaargeld is groot over rechts en de belastingtarieven worden dan waarschijnlijk lager. VVD, CDA, SGP en D66 willen allemaal aansluiten bij het reële rendement, ChristenUnie is niet uitgesproken. Daarbij willen zowel de VVD, SGP als het CDA dat deze belasting naar beneden gaat, D66 zegt hier niets over.
LINKS PvdA, GroenLinks en D66 willen aansluiten bij het daadwerkelijk behaalde rendement van de spaarbelasting. GroenLinks pleit daarbij voor een progressieve Piketty belasting. SP wil een miljonairsbelasting, net als de PvdA. Omdat ook het CDA wil aansluiten bij het daadwerkelijk behaalde rendement is de kans groot dat dit ook echt gaat gebeuren, al dan niet met hogere belastingtarieven.
Belasting hoogste inkomens
RECHTS VVD, CDA en D66 willen de belasting niet verhogen. De kans is dan ook klein dat een kabinet over rechts de belastingen voor de hoogste inkomens gaat verhogen. Zeker omdat de kleine christelijke partijen SGP en ChristenUnie dit ook niet willen. Maar als GroenLinks bij deze coalitie komt wordt het vast en zeker een punt van discussie tijdens de formatie.
LINKS PvdA, SP en GroenLinks willen alle drie de belasting op de hoogste inkomens verhogen. D66, ChristenUnie en CDA willen dit niet, dus dit wordt nog een serieus punt van onderhandeling voor deze coalitie.
Vennootschapsbelasting
RECHTS In een kabinet met VVD en CDA is er een reële kans dat de tarieven voor de vennootschapsbelasting naar beneden gaan. Zeker als ook de SGP aanschuift. Deze drie partijen stellen duidelijk in de Stemwijzer dat zij de hoogte van de vennootschapsbelasting naar beneden willen bijstellen. D66 wil dit niet, maar wil wel naar de hoogte van andere belastingen kijken om Nederland aantrekkelijker te maken voor bedrijven. ChristenUnie en GroenLinks zijn tegen, dus ook op dit punt zal er een onderhandeling plaatsvinden.
LINKS D66, SP, GroenLinks en de PvdA willen allemaal de tarieven in de vennootschapsbelasting niet verlagen. Verhogen willen GroenLinks en de SP. De kans is dus groot dat een kabinet over links dit allebei niet gaat doen en dat de hoogte van de vennootschapsbelasting blijft wat het is, zeker omdat ook het CDA aanschuift bij deze coalitie.
De heilige koe – gaan we rekeningrijden?
RECHTS VVD en CDA zijn allebei tegen rekeningrijden, D66, SGP, ChristenUnie en GroenLinks zijn voor. Gezien het beladen karakter van dit onderwerp lijkt de kans groot dat rekeningrijden niet op de agenda van het nieuwe kabinet komt, maar ook over dit onderwerp moet tijdens de formatie stevig onderhandeld worden.
LINKS PvdA, SP, D66, GroenLinks, ChristenUnie en zelfs de SGP zijn allemaal voor rekeningrijden. CDA is tegen, maar de vraag is of zij binnen deze coalitie alleen het rekeningrijden kunnen tegenhouden.
Fiscale vergroening
RECHTS Zowel de VVD als het CDA hebben geen concrete plannen over fiscale vergroening in de verkiezingsprogramma’s. Voor D66 en ChristenUnie is dit echter een belangrijk onderwerp. Na pittige onderhandelingen zal een kabinet dus stappen moeten gaan zetten, maar de vraag is hoe hoog het ambitieniveau zal liggen.
LINKS Wat betreft fiscale vergroening is het simpel. Scenario links zal zo goed als zeker de energiebelasting willen koppelen aan de CO2 uitstoot om het belastingstelsel te vergroenen. Omdat de SP in dit scenario aansluit bij de coalitie is de kans groot dat deze coalitie aan de vrijstelling van de energiebelasting voor grootverbruikers gaat sleutelen. Onduidelijk in deze coalitie is de rol die het CDA gaat spelen. In het verkiezingsprogramma houden zij de kaarten nog voor de borst.
Spannende tijden
De formatie kan dus nog spannend worden en veel hangt af van de partijen die aan tafel komen. Maar ook de methode die de formateurs kiezen speelt een rol. Gaat er net als bij het vorige kabinet uitgeruild worden, of gaan de onderhandelaars op elk onderwerp voor de middenweg? En krijgen we een grote hervorming van het belastingstelsel?
We gaan het zien de komende maanden.
Bron : Ernst & Young actueel
