Pensioenverzekeraars geven niet altijd op toereikende wijze invulling aan hun zorgplicht bij premieovereenkomsten met beleggingsvrijheid. Vooral het opstellen van het klantprofiel en het adviseren van de deelnemer moeten beter. Ook verstuurt ruim de helft van de 31 pensioenverzekeraars niet alle Uniforme Pensioenoverzichten (UPO’s) binnen de wettelijk verplichte termijn. Dit blijkt uit het self assessment onder pensioenverzekeraars dat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) dit jaar, na de eerste meting in 2007, voor de tweede keer heeft uitgevoerd. De AFM zal de pensioenverzekeraars die in gebreke zijn gebleven op korte termijn benaderen voor nader onderzoek, waarna mogelijk formele maatregelen volgen. Vanaf 2009 moet het UPO uiterlijk in het derde kwartaal worden verzonden.
Zorgplicht: verbetering mogelijk en nodig In totaal hebben 31 pensioenverzekeraars de online vragenlijst ingevuld. Op 15 pensioenverzekeraars is de zorgplicht van toepassing. De gemiddelde score voor zorgplicht van deze 15 pensioenverzekeraars samen is 64%. De doelstelling is een score van 100%, dus de gemiddelde score van 64% maakt duidelijk dat er zeker nog ruimte voor verbetering bestaat wat betreft het voldoen aan de wettelijke vereisten. Vooral het opstellen van het klantprofiel en het adviseren van de deelnemer moeten beter. De AFM zal na aanvullend onderzoek mogelijk formele maatregelen nemen tegen pensioenverzekeraars die de zorgplicht niet goed uitvoeren. De zorgplicht is van toepassing als pensioenverzekeraars hun deelnemers een premieovereenkomst aanbieden met (enige mate van) beleggingsvrijheid voor de deelnemer. In dat geval is de pensioenverzekeraars verplicht om de deelnemer te begeleiden bij zijn keuze, onder andere door het opstellen van een klantprofiel, het geven van advies en het monitoren in de tijd.
De 15 pensioenverzekeraars hebben op basis van de ingevulde antwoorden een individuele totaalscore gekregen voor de wijze waarop zij invulling geven aan hun zorgplicht. Deze scores zijn gewogen gemiddelden, en kunnen liggen tussen de 0% (handelt op geen enkele wijze in overeenstemming met de pensioenwetgeving) en de 100% (handelt volledig in overeenstemming met de pensioenwetgeving).
Tijdigheid UPO
De pensioenwetgeving schrijft voor dat pensioenuitvoerders het UPO jaarlijks aan de deelnemer dienen te versturen, en dat ze het UPO ?tijdig? moeten verstrekken. Van de 31 pensioenverzekeraars hebben er 17 geen, of niet alle, UPO´s 2008 tijdig verstuurd. Van deze 17 verzekeraars hebben er zes meer dan de helft van de UPO´s 2008 niet tijdig verstuurd. De AFM zal ook deze pensioenverzekeraars op korte termijn benaderen voor nader onderzoek, waarna mogelijk formele maatregelen volgen.
Het UPO is één van de belangrijkste communicatiemiddelen over het pensioen. Het informeert deelnemers jaarlijks over de door hen opgebouwde aanspraken, en laat zien welk bedrag de deelnemer in verschillende situaties kan verwachten. De AFM heeft onlangs door middel van een beleidsregel invulling gegeven aan de open norm ?tijdigheid?. Werd in 2008 een UPO dat in het vierde kwartaal werd verzonden nog als tijdig beschouwd, vanaf 2009 moet een pensioenuitvoerder het UPO uiterlijk in het derde kwartaal van het betreffende jaar verzenden. De AFM zal nagaan of alle pensioenuitvoerders het UPO tijdig versturen, en indien nodig maatregelen nemen.
De AFM moedigt alle deelnemers aan om hun UPO ieder jaar goed te lezen en bij zichzelf na te gaan of het nodig is zelf te zorgen voor meer pensioen. Ook roept de AFM deelnemers op om naar hun UPO te vragen, als ze er geen ontvangen hebben.
Over het self assessment
Het self assessment is een online vragenlijst die alle pensioenverzekeraars jaarlijks invullen. Het geeft pensioenverzekeraars inzicht in de mate waarin zij voldoen aan de normen uit de pensioenwetgeving en wijst hen op mogelijke verbeterpunten. Daarnaast stelt het self assessment de AFM in staat om haar toezicht risicogeoriënteerd in te richten. Voor de pensioenverzekeraars en pensioenfondsen zijn dit jaar voor het eerst aparte self assessments ingericht. Alle pensioenverzekeraars hebben inmiddels een individuele terugkoppeling van hun eigen resultaten ontvangen.