Voor de kwalificatie van een woning als eigen woning in fiscale zin gelden voorwaarden die in principe los staan van de wijze waarop de woning juridisch geleverd is.
In schriftelijke vragen legt SGP-Tweede Kamerlid Elbert Dijkgraaf een verband tussen de tijdelijke verruiming van de schenkingsvrijstelling en de zogenoemde Groninger akte.
Normaal gesproken wordt bij de notaris in een akte vastgelegd dat de verkoper de eigendom van de woning heeft geleverd aan de koper en dat de koper de koopsom voor de woning heeft betaald aan de verkoper. Kenmerkend voor een Groninger akte is dat de betaling door de koper van de koopsom plaatsvindt op een later moment dan de levering. Bij niet-betaling op dat latere moment treedt de ontbindende voorwaarde in werking.
Voor de schenkingsvrijstelling maakt het niet uit of gebruik is gemaakt van een reguliere akte of van een Groninger akte. In beide gevallen wordt de koper door levering eigenaar van de woning. Door de levering wordt de koper eigenaar van de woning. Voor de kwalificatie van een woning als eigen woning in fiscale zin gaat om een eigen woning als deze de koper in elk geval anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking staat. Of als dat niet het geval is, moet de woning in ieder geval leeg staan en uitsluitend bestemd zijn om in het kalenderjaar of in een van de daaropvolgende drie jaren de koper anders dan tijdelijk als hoofdverblijf ter beschikking te staan.
Praktisch belang
Doordat, zoals Dijkgraaf opmerkt, de doorlooptijd voor hypotheken bij banken gemiddeld vier tot zes weken duurt, en bij complexere gevallen zelfs drie maanden, kan al lang voor het einde van de schenkingsvrijstelling geen huis meer gekocht worden waarbij schenking vrijgesteld is. Door gebruik te maken van de Groninger akte kan de koper tijdig eigenaar worden van de woning en daarna pas de financiering leveren. Natuurlijk moet de verkoper dan met een dergelijke constructie akkoord gaan.
Deze constructie zal met name het verschil kunnen maken indien de schenking besteed wordt aan de verbetering of het onderhoud van de woning.
Minister Blok: “Indien een woning in 2014 wordt geleverd met een Groninger akte, en er tevens aan de koper van de woning een schenking is gedaan voor verbetering of onderhoud van de woning, dan heeft deze nog tot en met 31 december 2016 de tijd om het geschonken bedrag voor dat doel te besteden. Het gegeven dat door gebruikmaking van een Groninger akte de betaling van de koopsom op een later moment plaatsvindt dan de levering van de woning doet niet af aan het feit dat aan de reguliere voorwaarden van de vrijstelling moet zijn voldaan. In alle gevallen moet de woning waarvoor de schenking is gedaan voor de koper/begiftigde in 2014 kwalificeren als een eigen woning.”
