Een grondige heroriëntatie op arbeidsvoorwaarden is nodig en niet alleen ten aanzien van pensioenopbouw.
In het decembernummer van Findinet’s pdf-magazine Branche in Beweging schetst mr. Erik K. Beckers FFP, hoofd juridische zaken Zwitserleven, de dilemma’s en aandachtspunten die tot nu toe weinig aandacht krijgen.
Een greep:
Einde arbeidscontract verschuift
Steeds vaker zal een werknemer die de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt, in dienst blijven. Vaak bepalen arbeidsvoorwaarden of CAO’s dat deze van toepassing zijn op werknemers die de AOW-gerechtigde leeftijd nog niet hebben bereikt. Welke arbeidsvoorwaarden gelden dan voor AOW-gerechtigde werknemers?
Een werkzaam leven na pensioenontslag
Om de arbeidsvoorwaarden goed aan te sluiten op de wensen van zowel de werkgever als de werknemer is het zinvol na te denken over een doorwerk-arbeidsovereenkomst of doorwerk-CAO. Dan kunnen voor deze groep werknemers afwijkende afspraken worden gemaakt over zaken als ziekte, einde contract en pensioen.
Werkgeverspensioenen verlagen versus pensioenuitkering verhogen
Het begrotingsakkoord past per 2014 de fiscaal maximale opbouwpercentages met grofweg 5 procent naar beneden aan. In 2015 gaat het plafond naar verwachting nog eens ruim 20 procent omlaag. Werknemers worden geacht gedurende een langere periode een pensioenuitkering op te bouwen die op een latere leeftijd (bijvoorbeeld 67) ingaat. De nieuwe plannen treffen alle leeftijden. Maar hoe bereken je een nieuwe pensioenopbouw? Langer opbouwen met een vergelijkbare uitkering die later ingaat verlaagt de jaarlijkse pensioenpremie. Wie profiteert van de lagere premie?
Oude versus nieuwe pensioenaanspraken
Stel een werkgever komt met werknemers een nieuwe pensioenleeftijd overeen. Worden dan alle in het verleden opgebouwde pensioenen omgerekend naar de nieuwe pensioenleeftijd of wordt de oude en de nieuwe leeftijd in twee pensioenpotten geknipt? Dat hoeft nu geen verschil in uitkering te veroorzaken, maar volgend jaar wellicht wel. Dat heeft te maken met vervroegings- en uitstelfactoren. Twee pensioenpotten veroorzaakt later onrust bij arbeidsongeschikten en werklozen.
Pensioengrondslag wijzigt
In veel pensioenregelingen is afgesproken dat het volledige salaris meetelt voor het vaststellen van de ruimte voor pensioenopbouw. Vanaf 1 januari 2014 wordt waarschijnlijk het salaris dat mee mag tellen voor pensioenopbouw afgetopt op 100.000 euro. Is dat pech voor deze deelnemers of worden ze op een andere wijze gecompenseerd? Het is zinvol een AOW-franchise die hoger is dan het minimum te heroverwegen.
Gevolgen van overlijden wijzigen
Is er een Anw-hiaatverzekering of een tijdelijk nabestaanden-pensioen verzekerd? Of een andere dekking bij overlijden van de werknemer? Let dan op de geplande gevolgen van het verkorten van de duur van de Anw. Was er weinig of niets geregeld in geval van overlijden? Dan is het moment dat de Anw wordt versoberd een goede aangelegenheid daar nog eens goed naar te kijken. Let ook op de verhouding van het ouderdomspensioen ten opzichte van het nabestaandenpensioen. Is een verlaging van het percentage ouderdomspensioen van invloed op de hoogte van het nabestaandenpensioen?
Veel werkgevers overzien alle gevolgen niet
In veel pensioenregelingen is afgesproken dat bij arbeidsongeschiktheid de pensioenopbouw volledig door blijft lopen. Maar als de pensioendatum verschuift, dan wordt deze periode langer en wellicht 10 tot 20 procent duurder. Dat geldt ook voor het arbeidsongeschiktheidspensioen, bijvoorbeeld een WIA-aanvulling. Bij ziekte geldt ook voor 65-plussers een loondoorbetalingsverplichting. Het is goed dit soort budgetverhogende effecten te berekenen en mee te nemen in de onderhandelingen over de hoogte van een eventuele compensatie voor werknemers die minder pensioen opbouwen.
Flexibiliseren, maar bij wie?
Werkgevers en werknemers (en soms hun partners) moeten dus onderling in overleg over wat, wanneer op welke wijze te veranderen. Ook moeten alle neveneffecten goed in kaart worden gebracht en alle voor- en nadelen goed worden afgewogen. Vergeet daarbij niet afspraken te maken over doorwerken na de AOW-gerechtigde leeftijd, regelingen bij ziekte en overlijden en flexibilisering van de pensioenregeling. Is herverdeling van risico’s tussen de werkgever, werknemer en uivoerder wenselijk? En vergeet niet de pensioenuitvoerder. Veel aanpassingen zijn administratief lastig en de uitvoerder is niet verplicht alle mogelijkheden ook daadwerkelijk uit te voeren.
Dit is een samenvatting van het artikel in Branche in Beweging van december 2012
U kunt het pdf-magazine downloaden in
hoge resolutie (5,4 mb) of
lage resolutie (2,1 mb)