Adfiz-voorzitter Loek Hermans: Met provisieverbod schep je niet het gewenste fundament als provisiemodel bij de aanbieders blijft bestaan.
De speech van Hermans tijdens het Adfiz Nieuwjaarscongres spitste zich toe op het level playing field na de inwerkingtreding van het provisieverbod. Of liever: op het alsnog ontbreken van een gelijk speelveld tussen aanbieders en adviseurs.
Hij herinnerde eraan dat Adfiz met een provisieverbod voor ‘impactvolle’ producten kon instemmen als aan de nodige randvoorwaarden werd voldaan. “We hebben bereikt dat dat voor 80% het geval is, maar het is essentieel dat die ontbrekende 20% goed wordt ingevuld. Anders is de regelgeving voor 2013 gebouwd op drijfzand.”
“Niet alleen het intermediair geeft advies. Adviseren, dat doet de productproducent (de banken en verzekeraars dus) ook zelf. Pas op het allerlaatste moment zag de politiek in dat met het provisieverbod niet het gewenste fundament werd geschapen. Aanbieders waren zelf ook actief als adviseur. En in hun wereld met interne kostenverrekening en doorberekening van de advies en distributiekosten in het product, bleef het provisiemodel bij de aanbieders zelf feitelijk gewoon bestaan. En daarmee zou sturing in advies blijven bestaan. Geen goede zaak voor de consument dus. De oplossing werd gevonden in een verbod op advisering en bemiddeling voor aanbieders. De zuivere scheiding tussen product en advies was een feit. De klant kon rekenen op waardevrij advies, zuivere prijsvorming en vooral op helderheid over de rol en identiteit van de aanbieder. “
Aparte facturen
“Maar dat het zo goed gaat werken is allesbehalve zeker. Als we het werk nu niet goed afmaken blijven er immers systeemfouten bestaan, waardoor de klant helemaal niet de zekerheid van waardevrij advies krijgt. En dus ligt de bal nu bij de politiek om de consument een werkelijk zuiver marktmodel te bieden. Een markt waarin producten enerzijds en advies- en bemiddeling anderzijds onderscheiden diensten zijn. Idealiter aangeboden door onderscheiden organisaties. Maar in ieder geval met ieder hun eigen prijs. Transparant. En apart te betalen. Aparte facturen dus.”
Productsturing aan de bron
“Alleen wanneer het ‘bankadvies’ of de ‘afsluitmodule op internet’ een duidelijke en eerlijke prijs kennen, zal de consument zich afvragen wat hij nu eigenlijk krijgt voor zijn geld. Banken en verzekeraars moeten dus ook hun advies- en distributiekosten apart in rekening brengen bij de consument. Het is die transparantie die nodig is om de markt te laten werken. Dat mechanisme heeft men scherp gezien voor het intermediair. Maar dat mechanisme werkt in de directe distributie niet anders. En dat mechanisme is cruciaal om de klant daadwerkelijk het stuur in handen te geven, zonder hem tegelijk een blinddoek voor te doen. En om ervoor te zorgen dat de klant niet twee keer betaalt voor advies- en distributie van het product dat hij wil aanschaffen, omdat niet te controleren is of de netto-prijs van het product zuiver is berekend. Ik roep de politiek op om nu met de finish in zicht in de regelgeving op te nemen dat aanbieders hun advies- en distributiekosten apart in rekening moeten brengen.
Schandalen
Doen zij dit niet dan laten zij de mogelijkheid tot nieuwe schandalen bestaan. En bovendien ontnemen zij de onafhankelijk financieel dienstverlener teveel de kans om voor een groot publiek en met grote aantallen hun diensten te verlenen. Ik vrees in dat geval dat we in 2020 terug moeten kijken hoe klanten zonder rijvaardigheidsbewijs een speelgoedstuur in handen bleek te zijn geduwd. Hoe alle rijinstructeurs uit de markt bleken gepest. En de fabrikanten bleek toegestaan de route vooraf vast te leggen. Dat is geen stap vooruit naar waardevrij advies, dat zijn twee stappen terug naar productsturing aan de bron.”
