Hans van Meerten: WVBP strijdig met EU-recht

Van Meerten: voorstel paritair fondsbestuur in strijd met non-discriminatie beginsel.

In zijn eerste verkenning Toetsing van de Wet versterking bestuur pensioenfondsen aan EU-recht komt dr. Hans van Meerten (advocaat EU Pensioenrecht bij Clifford Chance en docent EU Pensioenrecht aan de VU) tot een andere conclusie dan de regering.

Staatssecretaris Klijnsma betoogt dat maximering van het aantal pensioengerechtigden in een fondsbestuur het gelijkheidsbeginsel niet aantast. Er is geen sprake van discriminatie. Van Meerten betwijfelt dat sterk.

Hij ziet in zijn Toetsing van de Wet Versterking Bestuur Pensioenfondsen aan EU-recht ‘waarschijnlijke strijdigheid’ met het EU-beginsel van non-discriminatie en ook met de richtlijn die gelijkheid in arbeid en beroep voorschrijft. Het gaat daarbij om het paritaire model. Als daarvoor gekozen wordt dan is het aantal pensioengerechtigden in het bestuur gemaximeerd.

Belanghebbenden

Zijn de pensioengerechtigden belanghebbenden bij het fonds? Voor de beantwoording van die vraag knoopt Van Meerten aan bij twee het rapport van de Commissie Goudswaard en het advies van de Raad van State..

De commissie Goudswaard concludeert dat werknemers én pensioengerechtigden nu al gezamenlijk in het huidige stelsel risico’s dragen ten aanzien van de houdbaarheid van hun pensioenaanspraken en -rechten.

Volgens de Raad van State zouden in beginsel alleen de deelnemers en pensioengerechtigden betrokken moeten zijn bij beslissingen van het fondsbestuur over zaken als indexatie en afstempeling.

Van Meerten meent met de Raad van State dat dit een verdelingsvraagstuk is dat de belangen van de deelnemers en de pensioengerechtigden direct in het pensioenbelang raakt. De noodzaak deze belanghebbenden bij de uitvoering te betrekken is des te sterker omdat de deelnemers in het huidige pensioenstelsel verplicht zijn aangesloten bij een pensioenfonds.

Pensioengerechtigden zijn doorgaans niet meer betrokken bij de totstandkoming van de arbeidsvoorwaarden. Zij waren wel betrokken bij de totstandkoming van de arbeidsvoorwaarden toen hun pensioenaanspraak werd opgebouwd. De waarde van die arbeidsvoorwaarde wordt in belangrijke mate bepaald door beslissingen van het bestuur omtrent premies, indexatie, korten en beleggingsbeleid. In die zin zijn ze residueel risicodrager net als werknemers en werkgevers.

In de discussie over de governance wordt algemeen het uitgangspunt gehanteerd dat dragers van het residueel risico ook zeggenschap zouden moeten hebben.

Nu het residuele risico voor pensioengerechtigden door de vergrijzing steeds groter wordt, ligt meer zeggenschap dan ook voor de hand.

Hij onderschrijft de mening van de Raad van State dat het onderscheid tussen enerzijds de totstandkoming van de pensioenregeling als arbeidsvoorwaarde anderzijds de uitvoering van die regeling, waarvan het risico daarvan bij de deelnemers en pensioengerechtigden komt te liggen, in beginsel tot het uitgangspunt kan leiden dat sociale partners (als zodanig) niet langer deel uit maken van het bestuur van het pensioenfonds.

EU-recht

Van Meerten maakt een analyse van richtlijn en rechtspraak en concludeert: “Het maximeren van het aantal deelnemers aan het bestuur van een pensioenfonds, lijkt, gelet op het belang van de pensioengerechtigden een vorm van ‘directe discriminatie’ in de zin van artikel 1 van de richtlijn. Pensioengerechtigden worden immers gemaximeerd op grond van hun hoedanigheid als ‘pensioengerechtigde’, hetgeen in beginsel aan een bepaalde leeftijd is gekoppeld.”

“Het lijkt aannemelijk dat pensioengerechtigheden worden gediscrimineerd, hetgeen moeilijk om door de regering genoemde redenen gerechtvaardigd lijkt te kunnen worden. Er is in het paritaire model bijvoorbeeld geen goedkeuringsrecht ten aanzien van de besluiten van het bestuur van het pensioenfonds ten aanzien van indexatie.”

En het argument van Klijnsma dat “de samenstelling van het bestuur van een pensioenfonds niet rechtstreeks van invloed is op de arbeidsvoorwaarde pensioen zelf”?

Van Meerten: “1/5 deel van het loon moet men verplicht afdragen aan het pensioenfonds, maar het bestuur gaat niet over arbeidsvoorwaarde? Hoe kom je erop!”

GEEN REACTIES