DNB waarschuwt levensverzekeraars en het Verbond reageert

De individuele levenmarkt zal de komende jaren halveren; verzekeraars spelen daarop in zegt het Verbond dat een level playiong field met de banken wil.

DNB spoort levensverzekeraars aan om hun bedrijfsmodellen toekomstbestendig te maken zodat zij blijvend kunnen voldoen aan de langlopende verplichtingen aan polishouders. “Traditionele winstbronnen drogen op en kostenbesparingen zijn hard nodig”, aldus DNB in een DNBulletin.

Verbond: Geen fiscaal level playing field

Het Verbond erkent dat laatste in een reactie. “DNB signaleert terecht dat de markt voor levensverzekeraars al enkele jaren onder druk staat, een trend die zich hoogstwaarschijnlijk zal voortzetten. Verzekeraars stellen zich in op deze lastige omstandigheden via innovatie, aanpassing van de bedrijfsmodellen (het programma VerzekeraarsVersterken) en kostenreductieprogramma’s.

“Maar er dienen zich ook kansen aan, zoals in de collectieve pensioenmarkt”, aldus het Verbond. “DNB signaleert een sterke opkomst van zogeheten DC-contracten, waarbij de premie vastligt. Ook in dit segment kunnen verzekeraars een belangrijke vernieuwende rol spelen, temeer nu het pensioenstelsel als geheel aan een grondige revisie toe is. Het Verbond is van mening dat er daarnaast ook behoefte blijft aan eenvoudige en kostenefficiënte producten voor vermogensopbouw in de individuele sfeer. Verzekeraars concurreren op deze markt echter met banken die dergelijke producten dankzij een gunstiger wettelijk kader goedkoper kunnen aanbieden. Momenteel moeten verzekeraars bij het aanbieden van producten voor vermogensopbouw vier maal meer kapitaal aanhouden dan banken.”

Verzekeringsmarkt krimpt

DNB wijst er nogmaals op dat de verzekeringsmarkt, exclusief zorg, sinds 2008 een krimp laat zien in premievolume. Deze krimp is vrijwel volledig gelegen in de deelmarkt voor individuele levensverzekeringen. De andere deelmarkten zijn qua omvang relatief stabiel gebleven. DNB verwacht dat deze trend de komende jaren zal doorzetten.

Individuele levenmarkt zal halveren

In de individuele levenmarkt bedroeg het premievolume in 2013 nog ongeveer EUR 9,5 mrd. “In de komende tien jaar moet rekening worden gehouden met een halvering van dit volume”, verwacht DNB. “Dit komt met name door de introductie van banksparen en de gevolgen van het dossier beleggingsverzekeringen. Vermogensopbouw vindt vrijwel niet meer plaats via levensverzekeringsproducten. Producten waar wel vraag naar blijft zijn producten waarin de verzekeringscomponent centraal staat. De basisbehoefte om risico’s af te dekken zal blijven bestaan. De vraag naar lijfrenten en overlijdensrisicoverzekeringen blijft daarom aanwezig. De concurrentie is hier wel hoog en de marges zijn daarom beperkt. De groei van banksparen zal naar verwachting verder doorzetten. Bankdochters van verzekeraarsgroepen hebben op dit moment een marktaandeel van bijna één derde in de bankspaarmarkt, maar ook in deze markt is de winstgevendheid beperkt.”

Concurrentieveld pensioenmarkt verandert

Net als het Verbond constateert DNB dat het concurrentieveld in de pensioenmarkt verandert door de introductie van nieuwe pensioenuitvoerders. Maar de toezichthouder is er niet van overtuigd dat het de verzekeraars zijn die daar per definitie van profiteren: “Zo is de premiepensioeninstelling (PPI) enige jaren geleden geïntroduceerd, die zich kenmerkt door een simpel pensioenproduct met lage kosten. Op dit moment wordt daarnaast gewerkt aan de ontwikkeling van het algemeen pensioenfonds (APF), om de keuzemogelijkheden in deze markt verder te verbreden. De concurrentiedruk voor verzekeraars neemt hierdoor toe, maar tegelijkertijd kan deze ontwikkeling ook kansen bieden. Verzekeraarsgroepen kunnen immers zelf ook een PPI of APF oprichten en zo hun belang op de pensioenmarkt proberen veilig te stellen.

Het verdienvermogen in de pensioenmarkt is zeer afhankelijk van politieke besluitvorming ten aanzien van het pensioenstelsel en daarmee moeilijk voorspelbaar. Wetswijzigingen kunnen negatief uitpakken voor verzekeraars maar tegelijkertijd kan versobering van het pensioenstelsel juist ook kansen bieden voor levensverzekeraars om alternatieve producten aan te bieden in de markt voor individuele vermogensopbouw.”

Schadeverzekeringsmarkt blijft een vechtersmarkt

DNB verwacht dat de markt voor schadeverzekeringen niet zal groeien. Tegelijkertijd richten veel verzekeraarsgroepen met een focus op de levenmarkt zich steeds meer op deze markt in een poging hun verdienvermogen op peil te houden. In de particuliere schademarkt is de concurrentie groot, met name vanwege de opkomst van internet en vergelijkingssites. In het zakelijke segment is sprake van veel concurrentie van internationale gespecialiseerde partijen. Positief is dat de relatief korte looptijd van schadeproducten verzekeraars in staat snel bij te sturen wanneer de situatie daarom vraagt.”

Kostenbeheersing en flexibiliteit zijn essentieel

“De geschetste vooruitzichten maken dat het belang van kostenbeheersing de komende jaren verder toeneemt. De operationele complexiteit en IT-legacy van veel verzekeraars maken dit een uitdagende opgave. Verzekeraars(groepen) die erin slagen om te groeien in andere bedrijfsonderdelen hoeven mogelijk minder te reduceren, indien zij hun mensen en middelen flexibel kunnen inzetten om op andere wijze toegevoegde waarde te leveren voor de maatschappij”, waarschuwt DNB.

DNB en sector in dialoog

Het ontwikkelen van de beschreven marktvisie was het startpunt van een eerder dit jaar aangekondigd themaonderzoek van DNB naar de toekomstbestendigheid van de verzekersector. Aan de hand van deze visie is DNB afgelopen maanden met de sector in gesprek gegaan over het realisme en de haalbaarheid van strategieën en beoogde bedrijfsmodellen van verzekeraars. DNB blijft de komende tijd hierover in gesprek met de sector en zal in het toezicht opvolging geven aan de bevindingen uit het onderzoek. De aanstaande introductie van het risicogebaseerde toezichtkader Solvency II zal hieraan ondersteunend zijn.

GEEN REACTIES