Het aantal bouwvergunningen voor koopwoningen stabiliseert en de verkoop van nieuwbouwwoningen vertoont een licht herstel. Maar er zijn risico’s.
Dit schrijft het Centraal Planbureau in de Macro Economische Verkenning (MEV) 2014 (pag. 34 en volgende).
De investeringen in woningen nemen dit jaar naar verwachting af met 8¼% nadat ze vorig jaar ook al met ruim 8% waren gekrompen. Door teruglopende verkoopaantallen staat de productie van nieuwbouwwoningen al jaren onder druk. Ook het aantal bouwvergunningen voor koopwoningen vertoont al jaren een neerwaartse trend. Toch zijn er aanwijzingen dat de neerwaartse trend niet verder doorzet. Het aantal bouwvergunningen voor koopwoningen stabiliseert en de verkoop van nieuwbouwwoningen vertoont de laatste maanden een licht herstel. Daardoor en door een licht aantrekkende conjunctuur nemen de investeringen in woningen volgend jaar toe met 1½%.
Ook de markt voor bestaande koopwoningen lijkt niet verder te verslechteren. Vorig jaar werd nog gekenmerkt door anticipatie-effecten als gevolg van beleidswijzigingen. In het tweede kwartaal anticipeerden kopers nog op de tijdelijkheid van de lagere overdrachtsbelasting die uiteindelijk permanent op 2% is gesteld, en eind 2012 wilden kopers nog profiteren van de toen nog gunstigere hypotheekregels. Doordat een deel van de transacties al versneld in 2012 heeft plaatsgevonden, zou je verwachten dat het aantal transacties begin 2013 achterblijft. Maar gemiddeld genomen komt het aantal transacties over de eerste zeven maanden van 2013 maar beperkt lager uit dan het voor anticipatie-effecten gecorrigeerde aantal van eind 2012.
Stabilisatie van de verkoopaantallen lijkt daarmee in zicht. Dat desondanks het aantal transacties voor 2013 naar verwachting lager uitkomt, is voornamelijk het gevolg van de incidenteel hogere verkoopaantallen in 2012 als gevolg van anticipatie-effecten. Voor volgend jaar is verondersteld dat het aantal transacties niet verder afneemt.
De lage verkoopaantallen, het grote aanbod van te koop staande woningen en de aanpassing van de fiscale regels met betrekking tot de hypotheekrente per 1 januari 2013 hebben nog altijd een drukkend effect op de huizenprijs. Die druk neemt echter wel af doordat de betaalbaarheid van woningen voor starters verder is toegenomen. Het effect van prijsdalingen en van de lagere hypotheekrente op de betaalbaarheid is groter dan het effect van veranderingen in beleid en in verstrekkingsnormen. Verondersteld is dat de huizenprijs de rest van dit jaar nog licht daalt.
Voor volgend jaar is verondersteld dat de huizenprijs binnen 2014 niet verder wegzakt. Maar er zijn risico’s. Een hoger dan verwachte lange rente zal tot een hogere hypotheekrente en tot lagere huizenprijzen leiden. Daarnaast kan een sterker dan verwachte oploop van de werkloosheid, of meer economische onzekerheid ertoe leiden dat potentiële kopers de aankoop uitstellen.
