Camps wil naast AOW een pensioenbasisvoorziening voor werkenden

De secretaris-generaal van EZ wil een basisvoorziening pensioen en arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden op een lager niveau met een verzekeringsplicht.

Traditiegetrouw schrijft de hoogste ambtenaar van het ministerie van Economische Zaken een nieuwjaarsboodschap in het economenblad ESB.

De vorig jaar benoemde Maarten Camps maakt spoort in zijn debuut aan tot tempo in het uitvoeren van hervormingen.

Een van de hervormingen die prioriteit verdienen heeft betrekking op de arbeidsmarkt en de arbeidsvoorzieningen.

Camps wijst op de beweging in de arbeidsrelaties. “Het aantal zelfstandigen zonder personeel is de afgelopen tien jaar met gemiddeld 25.000 per jaar gegroeid, tot inmiddels ruim tien procent van de werkzame beroepsbevolking. Deze groep laat zich lang niet altijd vangen in het traditionele beeld van de ondernemer.

De klassieke ontwikkelingsfase van bedrijven (gekenmerkt door groei in omzet en personeel) is op het gros van de zelfstandigen niet van toepassing. Expansie van bedrijvigheid krijgt vaker op een andere manier gestalte. Bijna een vijfde van de zzp’ers gaf in 2010 aan structureel samen te werken met andere zzp’ers. Deze netwerken veranderen voortdurend. Op deze manier voegen zij een nieuwe dimensie van flexibiliteit toe aan de economie. Schattingen van het CPB wijzen erop dat het aantal zzp’ers de komende decennia blijft groeien. De grootste groei zal plaatsvinden door zelfstandigen die werkzaamheden verrichten die normaliter overwegend in dienstverband worden gedaan. De scheidslijn tussen ondernemerschap en werknemerschap wordt daarmee steeds meer fluïde.”

ZZP’er past niet traditionele instituties

Camps vraagt zich af “of de huidige instituties voor arbeidsmarkt en ondernemerschap voldoende zijn ingespeeld op de dynamiek van de zzp’ers. Die instituties – bijvoorbeeld op terrein van pensioenen, arbeidsongeschiktheid, maar ook voorzieningen in cao’s – zijn volledig ingericht op de klassieke relatie tussen werkgever en werknemer. Zij stellen een hoge mate van collectiviteit en solidariteit centraal. De uitdijende groep zzp’ers past niet binnen deze traditionele instituties, waarmee die collectiviteit en solidariteit onder druk komen te staan.

De primaire beleidsreactie op de uittocht uit de traditionele arbeidsrelatie redeneert vanuit bestaande instituties.

Zzp’ers worden bijvoorbeeld verleid binnen hun oude pensioenfonds actief te blijven, of zich aan te sluiten bij sectorale scholingsfondsen. Dit is echter geen duurzaam antwoord op de toenemende populariteit van het zzp-schap”, vindt Camps

Fundamentele reactie

Hij vindt een fundamentelere reactie noodzakelijk. “Zo kan er worden nagedacht over een stelsel van voorzieningen voor arbeidsongeschiktheid en pensioen waarin niet de werknemer, maar de werkende centraal staat. Dit vergt een omslag in het denken. De arbeidsmarkt van de toekomst vereist een stelsel dat mobiliteit niet belemmert maar bevordert en waarin ruimte is voor enige keuzevrijheid. Dat betekent ook dat de bestaande niveaus van collectiviteit, solidariteit en risicodeling ter discussie kunnen komen te staan.

Concreet kan hierbij gedacht worden aan een basisvoorziening voor alle werkenden op een lager niveau (met een verzekeringsplicht), waarbij op individueel en sectorniveau aanvullende afspraken gemaakt kunnen worden.”

Lees hier het artikel van Camps in ESB

GEEN REACTIES