Vanwege het toenemende herfinancieringsrisico zijn banken terughoudender geworden bij de productie van hypotheken met een looptijd langer dan tien jaar.
Onderzoek
Dat blijkt uit een onderzoek naar het renterisico dat DNB in de afgelopen twee jaar deed bij de grootbanken en enkele middelgrote banken. Aangezien de omvang van hypotheekleningen met een looptijd van langer dan tien jaar significant is gestegen, is het herfinancieringsrisico voor banken eveneens groter geworden, stelt de toezichthouder. ‘Banken zien zich geconfronteerd met een toenemende creditspread wanneer ze de financiering van hun vastrentende waarden moeten herfinancieren. De meeste banken uit het onderzoek zijn zich bewust van dit risico en hebben daarom hun productie van hypotheken met langere looptijden beperkt.’
Klantgedrag
Verder laat het onderzoek zien dat door de dalende rente, het moeilijker is geworden om klantgedrag te voorspellen en te modelleren. Het is volgens DNB lastig om het gedrag van spaarders in te schatten als de rente nog verder daalt, net als het gedrag van hypotheekklanten bij verder dalende óf plotseling snel stijgende rentes. Dit is relevant omdat een aanzienlijk deel van de balans gevoelig is voor het gedrag van klanten, zoals vervroegde aflossing van hypotheken en opname van spaargelden. Het gedrag van klanten heeft invloed op de verwachte looptijd van spaargelden en hypotheken en daarmee op de risicobeheersing. Banken moeten zich daarom bewust zijn van de beperkingen van de rentemodellen en deze meer onderbouwen met scenarioanalyses waarin de impact van verschillende rentes en veranderingen in klantgedrag worden berekend, aldus DNB.
Rente-inkomsten
Verder signaleert DNB dat de rentes op bepaalde producten hun ondergrens naderen en er relatief weinig ruimte meer is voor verdere daling. Dit zet volgens de toezichthouder de netto rente-inkomsten verder onder druk, omdat verdere dalingen van de rentes op leningen niet volledig kunnen worden doorberekend aan de spaarders en andere financiers. Banken moeten daarom de langetermijneffecten van langdurig lage rentes op hun netto rente-inkomsten kunnen kwantificeren, betoogt DNB. De uitkomsten daarvan moeten zij afwegen tegenover mogelijke andere scenario’s en op basis van deze afwegingen moeten banken hun beslissingen nemen, zowel op het gebied van de balanspositie als bij de strategische besluitvorming. Een nauwkeurige schatting van de netto rente-inkomsten over een voldoende lange periode, bij voorkeur tenminste vijf jaar, is dan ook noodzakelijk, stelt DNB.
Bron: DNB Nieuwsbrief Banken
