AFM-bestuurder Harman Korte: рEerlijker over pensioen betekent wat mij betreft in de eerste plaats het achterwege laten van halve waarheden.с
“Voor herstel van vertrouwen in de pensioensector is meer eerlijkheid nodig dan die van de verplichte informatievoorzieing, zei Korte tijdens de door Ernst & Young georganiseerd Eye on Pensions. En dat betekent in de eerste plaats “het achterwege laten van halve waarheden. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan uitspraken over hoe groot de toename van het vermogen in pensioenfonds is geweest, zonder een relatie te leggen met toename van de omvang van de verplichtingen. Ik denk ook aan het voorbeeld waarin een pensioenuitvoerder een brochure voor werkgevers heeft waarin staat dat er een vaste premie geldt, en een brochure voor de werknemers bij die werkgevers, waarin een db-regeling uiteen wordt gezet. Kan dit allebei waar zijn?”
Meer waarheden waarmee “in het algemeen te terughoudend wordt omgegaan”:
Kwaliteit van pensioenregelingen
Korte wijst op de forse kwaliteitsverschillen tussen de diverse regelingen. “Ik bemerk in de pensioensector terughoudendheid bij het transparant maken van de kwaliteit van de pensioenregeling. Er zijn bedenkingen tegen de invoering van een indicator voor de kwaliteit. En het merkwaardige is dat die bedenkingen ook geuit worden door vertegenwoordigers van pensioenuitvoerders die wat de kwaliteit van de regeling betreft, aan de goede kant zitten. Begrijpt u het?”
De mate waarin je als deelnemer betaalt voor je eigen toekomstige uitkering, of voor de uitkering aan anderen
“Als we communiceren over de eerste pijler, de AOW en de ANW, dan winden we er in de regel geen doekjes om. Omslagfinanciering. De premie die we betalen is voor 100% voor de uitkeringen aan anderen. Waar veel terughoudender over gecommuniceerd wordt, is dat de kans dat een specifieke deelnemer meer betaalt dan voor hem nodig is, meestal niet gelijk is aan de kans dat hij minder betaalt. Het is niet 50-50. De doorsneepremie is hoger dan kostendekkend voor jongeren, en lager dan kostendekkend voor ouderen.
Deze subsidie van jong aan oud is goed uitlegbaar als alle deelnemers hun hele loopbaan in hetzelfde fonds pensioen blijven opbouwen. Iedere subsidiërende jongere wordt dan immers op den duur een gesubsidieerde oudere. En het voordeel van het uniforme percentage is dat de loonkosten van ouderen niet voortdurend oplopen. Maar de systematiek wordt minder goed uitlegbaar naarmate meer werknemers niet hun hele loopbaan in hetzelfde fonds pensioen blijven opbouwen.
Moet degene die vertrekt de achterblijver subsidiëren? Hier wordt open en eerlijk communiceren over hoe het werkt, ronduit ongemakkelijk. Als we er tegenaan lopen dat open zijn over hoe het zit, zo ongemakkelijk is, is er alle aanleiding om de systematiek te wijzigen.”
Efficiency
“Ongemakkelijk is de transparantie voor de fondsen die relatief hoge uitvoeringskosten gaan laten zien. En ook hier geldt: als je het niet kunt uitleggen, moet het anders.”
Korte tot slot: “Eerlijker over pensioen betekent ook toegeven dat in het verleden vooral twee waarheden over het pensioen niet voldoende verteld zijn: ten eerste dat het pensioen lager kan uitpakken dan in het vooruitzicht gesteld, en ten tweede dat het niet vanzelfsprekend is dat de opbouw van nieuwe aanspraken in de toekomst blijft, zoals die in het pensioenreglement staat. Immers: pensioenen kunnen verlaagd worden en reglementen kunnen worden aangepast. Laten we er eerlijk over zijn dat pensioenprofessionals dat eerder duidelijk hadden moeten maken.”