De AFM heeft in een brief aan verzekeraars te kennen gegeven dat zij hun provisie voor betalingsbeschermers moeten bijstellen. De toezichthouder vindt de provisiehoogte niet in verhouding staan tot de werkzaamheden die een bemiddelaar voor het afsluiten van de polis moet verrichten.
“De AFM heeft geconstateerd dat een substantieel deel van de aanbieders van betalingsbeschermers uit het onderzoek een berekeningsgrondslag hanteert die de passendheid van de provisie onvoldoende borgt. Een voorbeeld hiervan is een percentage van premie maal duur. Ook hebben de meeste aanbieders onvoldoende aanvullende maatregelen genomen die de passendheid borgen. Uit het onderzoek blijkt dat ondernemingen die geen aanvullende maatregelen hebben getroffen, niet in staat zijn om aan te tonen dat sprake is van passende provisies. De discrepantie tussen de hoogte van de provisie enerzijds en de kosten en de inspanning van de adviseur/bemiddelaar anderzijds kan dan zo groot worden dat hierdoor een prikkel ontstaat die ertoe kan leiden dat niet in het belang van de klant wordt gehandeld.2 De adviseur/bemiddelaar zal immers geneigd zijn een betalingsbeschermer te adviseren omdat hij daarvoor -met weinig (extra) inspanning- een aantrekkelijke provisie ontvangt, en niet zozeer omdat dit product in het belang van de klant is.”
De AFM geeft het volgende voorbeeld: bij een provisiepercentage van 20%, een looptijd van 20 jaar en een premie van € 25 per maand is de totale provisie € 1.200. “Veel te veel”, vindt de AFM. “Een adviseur/bemiddelaar heeft bij het advies over een consumptief of hypothecair krediet al moeten inventariseren of de klant de risico’s van arbeidsongeschiktheid, werkloosheid of overlijden kan en wil dragen.
Voor deze inventarisatie wordt de adviseur/bemiddelaar al beloond in het kader van het advies over het krediet. Omdat een groot deel van de inventarisatie en analyse al heeft plaatsgevonden bij het ‘hoofdproduct’, zijn de aanvullende werkzaamheden in het kader van de advisering over het ‘bijproduct’, de betalingsbeschermer, geringer.”
Al met al komt de AFM tot de conclusie dat “aanbieders die hun provisie op een adequate manier kunnen onderbouwen eenmalig een vast bedrag of een provisieplafond hanteren dat ligt tussen de € 225 en € 450”.
Van deze bandbreedte mag alleen worden afgeweken als sprake is van een specifieke situatie of bijzondere omstandigheden. De bewijslast daarvoor ligt dan wel bij de aanbieder.
Reactie Verbond
“Het AFM-onderzoek over de markt voor betalingsbeschermers onderstreept nut en noodzaak van de invoering per 2013 van een provisieverbod op dit type verzekeringsproducten”, aldus het Verbond in een reactie op de brief van de AFM..
Volgens het Verbond is het uit de pas lopen van provisies bij een deel van de onderzochte polissen toe te schrijven aan het feit dat de wetgeving recent is gewijzigd en de markt zich reeds instelt op een nieuwe situatie die in 2013 gaat gelden.
