Aanbevelingen in het rapport Pensioen in duidelijke taal leiden tot vernieuwing van de communicatie- en informatiebepalingen in de pensioenwetgeving.
“Er is op dit moment een uitgelezen kans, maar ook een noodzaak, om de pensioencommunicatie tegen het licht te houden en op een andere leest te schoeien”, schrijft minister Kamp.
“De huidige informatiebepalingen dateren van 1 januari 2007. Op die datum traden de Pensioenwet en de Wet verplichte beroepspensioenregeling in werking. Het opnemen van informatiebepalingen in de pensioenwetgeving was een belangrijke stap in het verbeteren van de pensioencommunicatie aan deelnemers. De evaluatie van de informatiebepalingen uit 2011 laat zien dat pensioenfondsen en verzekeraars de informatiebepalingen uit de pensioenwetgeving in het algemeen goed naleven3. Als uitvloeisel van die wetgeving communiceren pensioenuitvoerders nu meer met pensioendeelnemers. Tegelijkertijd hebben de huidige communicatie-inspanningen niet altijd het gewenste effect. Belangrijke verplichte informatie-uitingen zijn voor een aanzienlijk deel van de deelnemers onvoldoende begrijpelijk en duidelijk. Ze geven een te rooskleurig beeld over de hoogte van het pensioen, geen inzicht in onzekerheden en zetten deelnemers daardoor op het verkeerde been. Veel informatie is bovendien te algemeen geformuleerd, terwijl het uiteindelijk gaat om wat de deelnemer nodig heeft. Verder laat de evaluatie zien dat pensioenuitvoerders te weinig ruimte hebben voor maatwerk bij de informatieverstrekking aan hun deelnemers.”
Eind 2011 is onder leiding van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de werkgroep pensioencommunicatie van start gegaan.
Haar rapport “Pensioen in duidelijke taal” stelt het perspectief van de deelnemer centraal en biedt een staalkaart voor verbeteringen in de communicatie over pensioenen voor de komende jaren.
Het rapport bevat aanbevelingen over:
- communicatie over koopkracht en risico’s;
- periodieke communicatie over pensioenaanspraken en -rechten;
- communicatie over de gevolgen voor het aanvullend pensioen van belangrijke gebeurtenissen in het leven van mensen, zoals in- en uitdiensttreding, en scheiden; en
- communicatie bij de keuze voor een nieuw reëel pensioencontract en het onderbrengen van opgebouwde pensioenaanspraken en –rechten in het nieuwe contract.
“Het vertrekpunt in de pensioencommunicatie is wat mij betreft het perspectief van de deelnemer: Wat weet hij feitelijk? Wat zou de deelnemer eigenlijk moeten weten? Zijn de verwachtingen over het eigen pensioen correct? Is hij op de hoogte van de risico’s? Het doel van pensioencommunicatie is dat de deelnemer weet hoeveel pensioen hij kan verwachten, hij kan nagaan of dit voldoende is, zich bewust is van de risico’s en de kosten van zijn pensioenvoorziening en welke actie hij indien nodig zelf kan ondernemen.”
Ter ondersteuning van de werkzaamheden van de werkgroep, heeft TNS NIPO in opdracht van het ministerie van SZW onderzoek uitgevoerd naar de behoeften en barrières met betrekking tot pensioeninformatie van deelnemers. Dit onderzoek concentreert zich op:
- de barrières voor pensioencommunicatie en hoe die weg te nemen zijn;
- de informatiebehoeften en wensen van pensioendeelnemers;
- de voorwaarden voor begrijpelijke informatie.
Het vertrekpunt in de pensioencommunicatie is wat mij betreft het perspectief van de deelnemer: Wat weet hij feitelijk? Wat zou de deelnemer eigenlijk moeten weten? Zijn de verwachtingen over het eigen pensioen correct? Is hij op de hoogte van de risico’s? Het doel van pensioencommunicatie is dat de deelnemer weet hoeveel pensioen hij kan verwachten, hij kan nagaan of dit voldoende is, zich bewust is van de risico’s en de kosten van zijn pensioenvoorziening en welke actie hij indien nodig zelf kan ondernemen.
Ik vind dat dit vertrekpunt de pensioenuitvoerder moet aanzetten om de eigen communicatie verder te verbeteren. Het is belangrijk dat de pensioenuitvoerder zich inleeft in de wensen en kenmerken van de deelnemer. Dit betekent:
- meer en blijvend investeren in het contact tussen pensioenuitvoerder en deelnemer op een manier die aansluit bij de behoeften en de kenmerken van deelnemers;
- meer ruimte voor maatwerk;
- dosering van beschikbare informatie: van informatie op hoofdlijnen in de eerste informatielaag naar meer gedetailleerde informatie in een volgende laag.
Wetgeving
“Een reeks aanbevelingen leidt tot vernieuwing van de communicatie- en informatiebepalingen in de pensioenwetgeving. Ik streef ernaar om een wetsvoorstel tot aanpassing van de pensioenwetgeving volgend voorjaar bij uw Kamer aanhangig te maken. De meest in het oog springende aanbevelingen die leiden tot wetswijziging zijn:
- Perspectief deelnemer centraler stellen
- Communiceer op maat: vormvrijheid waar mogelijk, standaardisatie waar nodig
- Gelaagdheid in informatie
- Meer ruimte voor elektronische informatieverstrekking
- Uniforme communicatie over koopkracht en risico’s