Terechte boete voor Dela of overdreven reactie van de AFM?
De boetebesluiten van de AFM plegen vele pagina’s te beslaan, zo ook dat waarmee Dela om de oren is geslagen, resulterend in een te betalen bedrag van een half miljoen euro.
De feiten zijn daarentegen in een paar zinnen samen te vatten: Dela brengt een spaarplan op de markt in de vorm van een spaarverzekering, maar dat laatste heeft Dela volgens de AFM onvoldoende duidelijk gemaakt. Consumenten konden daardoor te makkelijk denken dat een bankspaarproduct werd aangeprezen. En financiële instellingen die consumenten niet correct, onduidelijk en misleidend informeren zondigen tegen één van de hoofdregels van de gedragswetgeving en dienen daarvoor bestraft te worden. Iedereen zal het daarmee eens zijn. Eerder voerde de AFM een kruistocht tegen banken die beleggingsknollen als spaarcitroenen aan de man brachten. Terecht en met succes. Net zoals het terecht is dat de AFM een marktpartij erop wijst dat je geen verzekeringsproduct als een bankspaarplan moet verkopen.
Toch ligt de zaak niet zo eenvoudig als door de toezichthouder in het persbericht gesuggereerd wordt. Om de feiten naar waarde te schatten is dan wel nodig om het hele boetebesluit door te ploegen. De liefhebbers kunnen het onder dit artikel als pdf downloaden.
Ons viel een aantal zaken op: het toch wel nieuwe feit dat de AFM kennelijk een verzekering een minder superieur financieel product vindt dan een bankproduct en de lakse en minimale wijze waarop Dela aan de bezwaren van de AFM wilde tegemoetkomen. Daarnaast is het voer voor onder meer compliance officers om te lezen op welke wijze een financiële instelling aansprakelijk blijft voor publicaties door derden, zoals marketingbureaus en websites waarmee overeenkomsten worden gesloten.
De manier waarop de AFM verzekerings- en bankproducten tegen elkaar afzet getuigt van weinig realiteitszin en zeker van een gebrek aan historisch besef. Kort gezegd wordt Dela verweten dat zij consumenten voorspiegelt dat het Coöperatiespaarplan een bankproduct is waardoor men de indruk zou kunnen krijgen dat het onder het depositogarantiestelsel valt, terwijl het gaat om een toezegging die in een mogelijk faillissement van de verzekeraar ten onder kan gaan.
Waarmee de geboorte van een nieuw pas op-blokje aanstaande lijkt te zijn: ‘Pas op, dit is een verzekering. Mocht uw verzekeraar failliet gaan dan valt uw inleg niet onder een garantiestelsel.’
En verzekeraar, waag het niet om te spreken over de opvangregeling, want die biedt onvoldoende zekerheid. En kom ook niet aan met een ruime solvabiliteitsmarge, want daar wordt de AFM niet warm of koud van. We verwijten de AFM gebrek aan historisch besef, omdat in dit boetebesluit de suggestie wordt gewekt dat in Nederland een faillissement onder levensverzekeraars zomaar tot de mogelijkheden kan behoren. Terwijl je intussen aardig op leeftijd moet zijn om getuige geweest te zijn van de val van Vie d’Or. Een maatschappij met totaal andere producten dan Dela en ook een totaal onvergelijkbare managementcultuur. Verzekeraars hebben zich toen vrijwillig het lot van de polishouders aangetrokken, zoals zij overigens al eerder deden met maatschappijen in problemen. Zonder daar veel ruchtbaarheid aan te geven namen sterke maatschappijen zwakkere broeders over en garandeerden daarmee de aanspraken van de betreffende verzekerden. Door de Vie d’Or-affaire werd de maatschappelijke taak die de levenbranche in een soort zelfregulering vervulde nog eens extra vastgelegd in de opvangregeling. Dat zijn feiten die niet weggewuifd kunnen worden door in een boetebesluit kort door de bocht de bankencultuur even boven die van verzekeraars te zetten. En dat gebeurt door de nadruk te leggen op het verschil tussen het wel of niet vallen onder een depositogarantiestelsel.
Waar twee vechten, hebben twee schuld lijkt ook hier op te gaan. Dela heeft door een hakken in het zand-mentaliteit duidelijk irritatie bij de toezichthouder veroorzaakt. De AFM heeft schade toegebracht aan het soliditeitsimago dat het verzekeringsproduct verdient.
Soms is een goed gesprek bij een lekker glas wijn verstandiger dan deze formele benadering die alleen verliezers oplevert.
Jan Aikens
