Liefst 49% van de werkgevers maken voor hun werknemers géén gebruik van afstandovereenkomsten voor de collectieve pensioenregeling en als die er wel zijn, zijn ze erg summier.
Dit blijkt uit de Grant Thornton Business Monitor ‘Pensioen’; uitgevoerd in december 2010 door Intomart GfK.
Edzo Boven, hoofd pensioenadvies bij Grant Thornton spreekt van een ’tijdbom onder de onderneming’:
De kans op juridische claims van bijvoorbeeld nabestaanden van werknemers zonder afstandverklaring is aanzienlijk. Zonder afstandovereenkomst is de werkgever juridisch vrijwel weerloos. Overigens, afstandsovereenkomsten die wél getekend worden, zijn in de praktijk vaak erg summier. Ze zouden wel eens te mager kunnen zijn in het kader van de door de Pensioenwet voorgeschreven ‘goede communicatie’ vanuit de werkgever. Als een werknemer zich onvoldoende geïnformeerd of beschermd voelt, zijn juridische stappen niet ondenkbaar. Uit eerdere rechtbankprocedures is gebleken dat werkgevers helaas nogal eens aan het kortste eind trekken.”
Beladen onderwerp
De mogelijkheid van een werknemer om een aangeboden pensioenovereenkomst te weigeren (daar afstand van te doen) is in de Pensioenwet niet verboden. Integendeel: de Memorie van Toelichting noemt die mogelijkheid expliciet: "Voorzover een werkgever vrij is om met alle of een groep werknemers dezelfde pensioenregeling overeen te komen, kan een individuele werknemer met zijn werkgever overeenkomen iets afwijkends van deze regeling af te spreken. De werknemer doet dan afstand van deelname aan de pensioenregeling. Er wordt dan geen pensioenovereenkomst of een andere pensioenovereenkomst gesloten."
Verzekeraars vinden die mogelijkheid over het algemeen ongewenst. In veel collectieve pensoenovereencontracten wordt van de werkgever verlangd dat hij alle personeelsleden die recht hebben op deelname aan de pensioenregeling in de pensioenregeling opneemt.
Dat betekent in de praktijk dat de werkgever op zijn beurt in de arbeidsovereenkomst de werknemer moet verplichten aan de pensioenregeling deel te nemen. Een dergelijke verplichting geldt overigens ook wanneer een CAO verplichte deelname aan een pensioenregeling voorschrijft.
Weigert een werknemer het pensioenaanbod en gaat verzekeraar daarmee akkoord, dan dient de werkgever dat onweerlegbaar in een afstandsovereenkomst vast te leggen. Omdat daardoor ook afgezien wordt van nabestaandenpensioen zal de overeenkomst ook door de partner moeten worden ondertekend.