Hypothekenland lijkt bananenrepubliek

De tweeverdienersnorm heeft “kracht van wet”, maar wie die hanteert loopt kans op een boete.

Minister, politici, Nibud, NHG en Gedragscodepartijen zijn het met elkaar eens: de maximale leensom voor tweeverdieners was in 2011 te krap bemeten en die fout moest met ingang van dit jaar worden hersteld. Dat gebeurde na overleg met de relevante partijen en met een concrete, voor iedereen heldere formule: voor het bepalen van het financieringslastpercentage wordt gekeken naar het hoogste toetsinkomen vermeerderd met een derde van het laagste toetsinkomen (voor vermindering met een eventuele alimentatie). Een duidelijke norm, maar wie die hanteert loopt kans op een boete van de AFM.

Op zichzelf is het al een wonderlijke zaak dat NHG- en Gedragscodenormen van elkaar verschillen. Harrie-Jan van Nunen, directeur van De Financiële Makelaar betoogde al in juni vorig jaar dat dit fenomeen zou leiden tot chaos op de adviesmarkt.De chaos wordt natuurlijk nog groter wanneer de toezichthouder de vastgestelde regels niet handhaaft, maar die op elk willekeurig moment kan overrulen door die voor individuele gevallen buiten werking te stellen. En dat is wat de AFM van plan is.

Om te beginnen kan de AFM verweten worden dat dit een verdraaid late reactie is op een beleidsmaatregel waaraan een uitgebreide discussie is voorafgegaan.

Op 9 oktober vorig jaar meldde minister Donner in antwoord op Kamervragen: “De regering is over een verantwoorde verruiming van de leencapaciteit van tweeverdieners in gesprek met

het Nibud en het WEW, de uitvoerder van de Nationale Hypotheekgarantie.”

Dat gesprek leidt tot een oplossing, Minister Donner schrijft: "Voor tweeverdieners heeft het Nibud een gewijzigde berekeningsmethodiek gehanteerd waardoor in veel gevallen voor deze groep een hogere hypotheek mogelijk wordt. Conform deze methodiek heeft het WEW een besluit ter instemming aan mij voorgelegd waarbij het tweede inkomen voor een derde deel wordt meegeteld bij de bepaling van het financieringslastpercentage voor tweeverdieners. Ik heb ingestemd met dit besluit.”

De tweeverdienersoplossing heeft hiermee om zo te zeggen ‘kracht van wet’ gekregen. Als reactie daarop introduceert de AFM nu een nieuw fenomeen: Ook ‘explain’ als je netjes binnen de norm blijft: de geldverstrekker die netjes binnen de (nieuwe) norm blijft loopt

het risico dat hij moet uitleggen waarom hij niet de verouderde norm heeft gehanteerd. Het lijkt erop dat de AFM een heksenjacht start waarbij adviseurs en aanbieders twee keer achterom moeten kijken als zij hardop durven te praten over de nieuwe tweeverdienersnorm. Daarmee wordt een rechtsonzekerheid gecreëerd die we tot nu toe alleen tegenkomen in bananenrepublieken en politiestaten.

Welke bestuurder/politicus neemt het initiatief om de taken van de AFM af te bakenen?

Jan Aikens

GEEN REACTIES