Verplichte toets is een volstrekt overbodige, kostenverhogende, opgedrongen bureaucratische uitwas.
Vanaf 1 januari geldt een passendheidtoets voor klanten die zonder advies een complex of impactvol product willen kopen. Als een zelfstandig ondernemer zo verstandig is een arbeidsongeschiktheidsverzekering te willen sluiten, dan mag dat niet zomaar. Hij moet een adviseur huren (en betalen!) of hij moet een passendheidtoets doen.
Als die zelfstandig ondernemer niet bereid is om zo’n passendheidtoets in te vullen, dan mag de financiële dienstverlener geen zaken met hem doen. Gevolg: geen AOV. Dat lijkt mij een beetje de omgekeerde wereld. Als je al passendheidtoetsen wilt verplichten: verplicht zo’n ding dan voor zelfstandig ondernemers die géén AOV nemen. Dat lijkt mij veel risicovoller!
Het invullen van de passendheidtoets heeft trouwens weinig waarde. Om te beginnen: dat ding wordt gemaakt door de verkoper zelf: de niet-adviserende bank, verzekeraar of bemiddelaar. En met alle respect: die bank, verzekeraar of bemiddelaar is natuurlijk in de eerste plaats verkoper. Hij verdient zijn geld met de verkoop van financiële producten. Niets op tegen, maar verwacht dan niet dat de lat bij die passendheidtoets heel hoog ligt.
Vervolgens: je kunt voor een passendheidtoets niet zakken.
Ongeacht de uitkomst mag de financiële dienstverlener na het afleggen van de passendheidtoets het gevraagde product leveren.
Ook als uit de passendheidtoets blijkt dat die klant niet begrijpt hoe het product werkt. De financiële dienstverlener doet er dan wel verstandig aan om de klant nog even op het nut van een goed advies te wijzen. En vast te leggen dat hij dat heeft gedaan. Maar – uitzonderingen daargelaten – is er geen beletsel om vervolgens gewoon zaken te doen met die klant. Zeker als de verkoper de klant in zo’n geval niet alleen wijst op het nut van een voorafgaand advies maar ook op de kosten daarvan (door de klant zelf te betalen!), is de kans groot dat de klant nog steeds rechtstreeks zaken wil doen. Net als de verkoper zelf.
Ik denk dat veel klanten advies nodig hebben. Tegelijk denk ik dat er ook klanten zijn die zonder advies kunnen. Maar vooral denk ik: iedere klant moet dat soort beslissingen zelf kunnen nemen. Het nemen van al dan niet stomme beslissingen is een voorrecht dat ik mij niet wil laten afnemen. Dat geldt bij het kopen van een huis, de beslissing voor een partner of kinderen (weet u wel wat dat kost?) en alle andere beslissingen die langlopend geld kosten en waarvoor ook geen passendheidtoets vereist is. Een verplichte passendheidtoets is wat mij betreft een volstrekt overbodige, kostenverhogende, opgedrongen bureaucratische uitwas.
Dik van Velzen
Consultant NIBE-SVV, Hoofdredacteur De Beursbengel
Deze column is verschenen op de blog WFT & PE
