Het vertrouwen in pensioenfondsen is de laatste jaren gedaald. Dat kwam door kortingen en niet indexeren. Het FTK brengt daar naar verwachting weinig verandering in.
En dat biedt een weinig hoopvol vooruitzicht op de komende fundamentele pensioendiscussie, schrijft senior actuaris Agnes Joseph van Syntrus Achmea: “Deze discussie leent zich uitstekend voor technische hoogstandjes en mooie pensioenproducten. Maar uiteindelijk gaat het om de deelnemers en de beleving van hun pensioen. Dat gaat verder dan goede communicatie en transparantie. Denk aan pensioenbewustzijn en draagvlak. Als straks een perfect pensioen is doordacht, maar het draagvlak hiervoor verdwenen is, dan staat iedereen met lege handen.”
Veel pensioenfondsen zullen met ingang van het FTK direct een herstelplan moeten maken, voorziet zij. Dit geldt zelfs voor pensioenfondsen die nu geen herstelplan hebben. Aan de ene kant daalt namelijk de dekkingsgraad van een pensioenfonds door de invoering van een lagere rekenrente. Aan de andere kant stijgt de vereiste dekkingsgraad van hetzelfde pensioenfonds met zo’n 5 procentpunten door een aanpassing in de berekeningssystematiek van het vereist eigen vermogen.
De komende jaren nauwelijks indexatie
“Als de financiële positie het toelaat, kan een fonds indexeren. De indexatie moet daarbij naar verwachting ook in de toekomst gegeven kunnen worden. De regels met betrekking tot indexatie worden daarmee strenger dan in het huidige FTK. Bij een dekkingsgraad lager dan 110% mag niet worden geïndexeerd. Volledige prijsindexatie kan gegeven worden bij een dekkingsgraad van circa 130%. Voor inhaalindexaties en reparaties van nominale kortingen uit het verleden zijn nog hogere dekkingsgraadniveaus noodzakelijk. Gegeven de huidige financiële positie van veel pensioenfondsen is de kans zeer klein dat zij de komende jaren volledig kunnen indexeren.”
De premie wordt hoger
“Door dekkingsgraadmiddeling en het uitsmeren van eventuele kortingen over een periode van maximaal 10 jaar is het nieuwe FTK stabieler. Ook blijft premiedemping mogelijk. Premiedemping kan op basis van een 10 jaars gemiddelde rente of op basis van een verwacht rendement. Aan het rekenen met verwacht rendement is een aantal voorwaarden verbonden. Zo moeten pensioenfondsen de indexatie in de premie meefinancieren. Alle maatregelen bij elkaar genomen worden premies straks hoger. Dit komt door een hogere solvabiliteitsopslag in verband met de aanscherping van het vereist eigen vermogen.
Door een lagere rekenrente. En bij het hanteren van verwacht rendement door een aanscherping van de maximale parameters en de eis tot het meefinancieren van indexatie.”
Op fondsniveau te weinig speelruimte
Met de Pensioenfederatie is Agnes Joseph van mening dat er op fondsniveau onvoldoende speelruimte wordt geboden. “Het spreiden van nominale kortingen over de tijd en de nieuwe indexatie-eisen dragen op macro-economisch niveau naar verwachting bij aan evenwichtige belangenafweging over generaties. Dat is op zich een mooi gegeven. Het is echter nog maar de vraag of op individueel pensioenfondsniveau dit ook zo is. En als dit niet het geval is, hebben pensioenfondsen dan nog voldoende sturingsmiddelen om evenwichtige belangenafweging binnen het fonds te kunnen bewerkstelligen? Er wordt in dat kader één knop genoemd waaraan pensioenfondsen kunnen draaien, namelijk de spreidingsperiode. Eén knop voor evenwicht tussen 60 generaties en alle overige belanghebbenden…”
Dit alles brengt haar tot de conclusie dat het FTK het draagvlak onder de deelnemers niet breder maakt.
Het volledige artikel is te lezen op de website van Syntrus Achmea.