Op grond van het Hogan-arrest kan de staat wel degelijk aansprakelijk zijn wanneer een deelnemer door insolventie van de werkgever minder dan de helft van de pensioenrechten ontvangt.
Het arrest van het EU-Hof van 25 april tegen de Minister for Social and Family Affairs (het zgn. Hogan-arrest) ging over de uitleg van artikel 8 van de richtlijn 2008/94/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2008 betreffende de bescherming van de werknemers bij insolventie van de werkgever.
Onder meer bepaalde het hof: Wanneer maatregelen van een lidstaat er niet toe leiden dat de werknemers door insolventie van de werkgever meer dan 49 % ontvangen van de waarde van de door hen opgebouwde rechten op ouderdomsuitkeringen uit hoofde van een voor een of meer bedrijfstakken geldend aanvullend stelsel van sociale voorzieningen, levert dat als zodanig een gekwalificeerde schending op van de op die lidstaat rustende verplichtingen.
Kort gezegd: wanneer een deelnemer door insolventie van de werkgever minder dan de helft van de pensioenrechten ontvangt is de staat voor de schade aansprakelijk, ofwel: de overheid moet garanderen dat de deelnemer in elk geval de helft van de aanspraak ontvangt.
Tot nu toe heeft de Nederlandse regering het standpunt ingenomen dat het Hogan-arrest geen gevolgen heeft voor de Nederlandse situatie. Maar staatssecretaris Klijnsma komt daar op terug in de beantwoording op schriftelijke vragen van de Tweede Kamerfracties over de Voortgangsrapportage IORP-richtlijn (pag. 10).
Het CDA vraagt of het kabinet niet te gemakkelijk over de gevolgen van dit arrest heenstapt.
In antwoord daarop geeft Klijnsma eerst een verhandeling welke bescherming de werknemers genieten tegen insolventie van de werkgever, waardoor het risico dat deelnemers minder dan de helft van de pensioenrechten krijgen uitgekeerd, erg klein is.
Erg klein, maar niet uit te sluiten, voegt de staatssecretaris daar nu aan toe:
“Het is evenwel niet uit te sluiten dat een werkgever met een ondernemingspensioenfonds bijbetalingsverplichtingen heeft en deze door insolventie niet kan nakomen.” En zij erkent: “Wanneer zich in dat geval de situatie zou voordoen dat de begunstigde (mede door andere oorzaken) minder dan 50% van de pensioenrechten ontvangt, dan is Nederland op grond van het Unierecht aansprakelijk voor de schade. Dat betreft echter alleen de schade veroorzaakt door de insolventie van de werkgever, in dit geval het niet nakomen van de bijbetalingsverplichting door de werkgever ervan uitgaande dat alle premies door werkgever en UWV betaald zijn.”